الگوی مثلث متقارن در تحلیل تکنیکال (symmetrical triangle)

در بازار سرمایه برای تحلیل انواع سهام و دارایی‌ها، معمولا از ابزارهای مختلفی استفاده می‌شود که می‌توان با استفاده از داده‌های آنها، تحلیل منطقی و درستی نسبت به رفتار حرکتی سهام به دست آورد.

الگوهای نموداری یکی از مهمترین ابزارهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال می‌باشند که طبق آنها نقاط مهم و اساسی سهام مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و تحلیلگران بر اساس آنها، معاملات خود را انجام می‌دهند. الگوی مثلث متقارن، از جمله الگوهای پر کاربرد در این زمینه است. الگوی مثلث متقارن در تحلیل تکنیکال یکی از الگوهای کاربردی می باشد. این الگو زمانی تشکیل می شود که خریداران انتظار افزایش قیمت و فروشندگان پیش بینی می کنند قیمت سهام ریزش خواهد کرد.

تعریف الگوی مثلث

هر سهم پس از تغییرات قیمتی در طی روز، کندل قیمت را در نمودار ثبت می‌کند. مجموعه این کندل‌ها در طول بازه زمانی، تشکیل نمودار قیمتی می‌دهند. الگوهای موجود در تحلیل تکنیکال بر اساس همین نمودارها پدید می‌آیند.

الگوی مثلث، الگویی است که نمودار سهم در مقطعی از زمان، تشکیل الگویی شبیه مثلث می‌دهد و این الگو جزو الگوهای ادامه‌دهنده محسوب می‌شود. زمانی که الگو شکل می‌گیرد، سهم دچار روند اصلاحی می‌شود و پس از خروج از الگو دوباره روند قبل از الگو را ادامه می‌دهد. در این الگو حالتی به وجود می‌آید که ساختار آن به شکلی است که نمودار به حالت فشرده‌سازی می‌رسد و در انتظار یک روند بعدی می‌ماند.

آشنایی با ساختار مثلث متقارن

همان‌طور که از نام این الگو پیداست، در الگوی مثلث متقارن، دو خطی که رو به روی هم در مثلث قرار می‌گیرند، شیب یکسانی دارند و همانند یک مثلث متساوی الساقین به چشم می‌آید. خط بالایی از روی مقاومت نمودار و خط پایینی از حمایت نمودار، رد می‌شوند. زمانی که الگوی مثلث متقارن شکل می‌گیرد، نمودار سهام وارد فاز اصلاحی می‌شود و در خود حدود پنج موج اصلاحی به وجود می‌آید. تشکیل الگوی مثلث متقارن، بعد از شکل‌گیری یک روند در نمودار است.

قیمت در الگوی مثلث متقارن، هر لحظه فشرده‌تر می‌شود تا زمانی که از داخل مثلث خارج شود. برای اینکه بتوان در بازار، موقعیت مناسبی انتخاب کرد، باید با دقت، یک شکست مقاومتی بالقوه را در سطح بالایی یا پایینی مثلث متقارن شناسایی کرد. اگر روند قبل از الگو، صعودی باشد، بعد از تشکیل الگو و عبور از منطقه مثلث متقارن، روند صعودی قدرتمندی در نمودار دوباره شکل می‌گیرد. اگر روند قبل از الگو، نزولی باشد، بعد از تشکیل الگو و عبور از منطقه مثلث تقارن، روند نزولی قدرتمندی در نمودار دوباره شکل خواهد گرفت. بنابراین همه چیز بسته به خروج از راس مثلث و شکسته شدن آن دارد.

انواع مثلث متقارن

الگوی مثلث متقارن به دو دسته صعودی و نزولی تقسیم می‌شود. هر کدام از این دسته‌ها، تأثیر بسزایی در روند بعدی سهام دارد و می‌تواند هدف قیمتی مجزایی داشته باشند. از همین رو شناخت دقیق از انواع مثلث متقارن، امری ضروری برای انجام معاملات مختلف در بازار بورس به حساب می‌آید.

• مثلث متقارن نزولی:

در این نوع از مثلث متقارن، روند نزولی شیب‌دار قبل از رسیدن به الگوی مثلث متقارن شکل می‌گیرد. در این الگو، هر بار که قیمت سهم به سطوح حمایتی یعنی خط پایینی مثلث برخورد می‌کند، از همان نقطه برمی‌گردد. اما این فرآیند به سمتی پیش می‌رود که نوک مثلث به سمت پایین و از نوع کاهشی باشد. حرکت قیمتی داخل مثلث به‌گونه‌ای پیش می‌رود که رفته رفته فشرده‌تر و متراکم‌تر می‌شود. در این مواقع هر لحظه که قیمت سهم خطوط حمایتی خود را به سمت پایین بشکند، نمودار از الگوی مثلث خارج شده و روند نزولی قبلی دوباره ادامه پیدا خواهد کرد تا جایی که افت قیمتی را شاهد هستیم.

• مثلث متقارن صعودی:

همان‌طور که انتظار می‌رود، مثلث متقارن صعودی، دقیقا برعکس نوع نزولی خود عمل می‌کند. قبل از تشکیل این الگو، روند صعودی در نمودار سهم حاکم بوده است و پس از رسیدن به الگوی مثلث متقارن، وارد فاز اصلاحی شده و هر بار که کندل قیمتی، به سقف قیمت یا خطوط مقاومتی برخورد می‌کند، از همان نقطه به سمت پایین برمی‌گردد تا جایی که این رفت و برگشت و نوسانات قیمتی داخل مثلث، تشکیل مثلثی رو به بالا و صعودی می‌دهد.

هرچه قیمت، بیشتر به راس مثلث نزدیک شود، به پایان الگوی مثلث متقارن نزدیک تر می‌شویم.

در این حالت، هرگاه قیمت سهم بتواند ناحیه مقاومتی مثلث را با قدرت به سمت بالا، رد کند، هر لحظه احتمال شکل‌گیری روند صعودی با شیب بالا، وجود خواهد داشت که ادامه‌دهنده روند صعودی اولیه می‌باشد.

نحوه انجام معامله با استفاده از الگوی مثلث متقارن

در تحلیل تکنیکال زمانی می‌توانیم از الگوی مثلث متقارن، سیگنال خرید یا فروش بگیریم که دو خط بالا و پایین مثلث که نقاط مقاومتی و حمایتی را تشکیل می‌دهند، توسط کندل‌های قیمتی شکسته شوند. در این حالت اگر قبل از تشکیل الگوی مثلث، روند سهم، صعودی بوده باشد، با رد شدن ناحیه مقاومتی و خروج از مثلث، می‌توان منتظر یک روند صعودی بود و به نوعی سیگنال خرید صادر می‌شود. بالعکس در حالتی که قبل از شروع الگو، روند سهم نزولی بوده، با تشکیل الگو و در نزدیکی خروج از راس مثلث، اگر کندل قیمتی، خطوط حمایتی یعنی خط پایین مثلث را به سمت پایین بشکند، باید منتظر ادامه روند نزولی بود و احتمال بسیار زیاد، سیگنال فروش در معامله صادر می‌شود.

همچنین در داخل الگوی مثلث به دلیل نوسانات قیمتی می‌توان نحوه انجام معاملات را به شکل زیر در نظر بگیریم. زمانی که کندل‌های قیمتی به سطح حمایتی یعنی خطوط پایینی مثلث متقارن نزدیک می‌شوند، به دلیل اینکه احتمال می‌رود، قیمت سهم از همین نقاط به سمت بالا برگردد، می‌توان موقعیت خرید را در این نواحی انتخاب کرد و زمانی که به سمت خطوط بالایی یعنی سطح مقاومتی نزدیک می‌شود، به دلیل اینکه به احتمال زیاد دوباره به سمت پایین باز می‌گردد، پس می‌توان موقعیت فروش را در این نواحی انتخاب کرد.

هر چه نمودار سهم به سمت راس مثلث متقارن نزدیک می‌شود، کندل‌های قیمتی متراکم‌تر و کم نوسان‌تر دیده می‌شود. در این حالت باید منتظر ماند تا متوجه شویم، کندل قیمتی نمودار را به سمت بالا رد می‌کند یا پایین.

در صورتی که راس مثلث، خطوط مقاومتی را رد کند، معمولاً سیگنال خرید و در صورتی که راس مثلث، خطوط حمایتی را بشکند، معمولاً سیگنال فروش صادر می‌گردد.

اهمیت حجم معاملات در الگوی مثلث متقارن

تا زمانی که، نمودار قیمتی سهم در داخل الگوی مثلث متقارن قرار داشته باشد، نمودار سهام در فاز اصلاحی و نوسانات قیمتی قرار می‌گیرد. حجم معاملات در پروسه الگو، به شکل خنثی خواهد شد چرا که اکثر معامله‌گران در انتظار تعیین تکلیف سهم هستند. اما هر چه نمودار به سمت راس مثلث و خروج از الگو نزدیک‌تر می‌شود، دامنه نوسانات و حجم معاملات کم و کمتر می‌شود. اما اهمیت حجم معاملات در الگوی مثلث متقارن در نزدیکی خروج از الگو، به چشم می‌خورد. در صورتی که روند قبلی نمودار، صعودی بوده باشد، احتمالاً در صورت خروج از الگو، حجم معاملات به طور چشمگیری افزایش می‌یابد. همچنین در نزدیکی راس مثلث، اگر روند قبلی سهم، نزولی بوده باشد، احتمالاً حجم معاملات به دلیل نزولی شدن روند سهم، کاهش پیدا می‌کند. به همین منظور بررسی حجم معاملات در نواحی مختلف الگو، می‌تواند در درک بهتر ما از روند سهم و پیش‌بینی ما از آینده سهم، کمک بسیار زیادی کند. به نوعی همیشه باید منتظر خارج شدن نمودار از الگو باشیم و با بررسی جهت روند و حجم معاملات، تصمیم بهتری نسبت به خرید یا فروش سهم خود کنیم.

هدف قیمت پس از الگوی مثلث متقارن

تعیین هدف قیمتی در تحلیل تکنیکال، همواره از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. معمولاً پس از هر تحلیل، هدف قیمتی سهم سنجیده می‌شود. هدف قیمتی چشم‌اندازی از روند سهم و پیش‌بینی لازم را همراه دارد. در الگوی مثلث متقارن نیز، می‌توان حدس و گمان‌هایی را راجع به هدف قیمت سهم، داشت. به طور معمول وقتی الگوی مثلث متقارن شکل گرفت، در ابتدای الگو، فاصله بین دو ضلع یا دو خط حمایتی و مقاومتی، معیار خوبی برای تعیین هدف قیمت می‌باشد. در صورتی که روند بعدی سهم، صعودی باشد، از راس مثلث به‌ اندازه همان میزانی که سنجیدیم، به سمت بالا، هدف بعدی سهم خواهد بود. همچنین در صورتی که روند بعدی سهم، نزولی باشد، به همان میزان، از راس مثلث به پایین، هدف بعدی سهم خواهد بود که نشان از افت شدید قیمتی خواهد داد.