سوگیری‌های رفتاری در معاملات ارزهای دیجیتال چیست و چگونه می‌توانیم از آن‌ها اجتناب کنیم؟

سوگیری رفتاری در ترید به باورهای غیرمنطقی گفته می‌شود که به شکل ناخودآگاه بر تصمیمات معامله گران ارز دیجیتال تأثیر می‌گذارد.رایج‌ترین این سوگیری‌های رفتاری شامل اعتمادبه‌نفس بیش‌ازحد،

خرید یا فروش در زمان نامناسب برای جلوگیری از پشیمانی، توجه ,یا تمرکز محدود و پیگیری یک روند خاص است.معامله گران و سرمایه‌گذاران باید از چنین سوگیری‌هایی آگاه باشند و از آن‌ها اجتناب کنند تا خطر تصمیم‌گیری‌های غیرمنطقی را کاهش دهند.سوگیری‌های رفتاری (Behavioral Biases) باورهای غیرمنطقی هستند که می‌توانند ناآگاهانه بر تصمیمات ما هنگام معاملات ارزهای دیجیتال تأثیر بگذارند. رفتارهای رایجی که می‌تواند بر تصمیم‌گیری‌ها تأثیر بگذارد عبارتند از اعتماد بیش از حد، خرید یا فروش در زمان نامناسب برای جلوگیری از پشیمانی و تعقیب روند. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران باید از چنین سوگیری‌ها آگاه باشند و از آن‌ها اجتناب کنند تا خطر تصمیم‌گیری‌های غیرمنطقی را کاهش دهند.

معرفی سوگیری‌های رفتاری

سوگیری‌های رفتاری، زمانی که کنترل نشود، می‌تواند منجر به معاملات ضعیف ارزهای دیجیتال و تصمیمات سرمایه‌گذاری شود. در واقع، یک حوزه مطالعاتی کامل به نام «رفتار مالی» وجود دارد که نظریه روان‌شناسی را با اقتصاد مالی متعارف ترکیب می‌کند.

سوگیری‌ها اغلب ناخودآگاه هستند، بنابراین باید به رفتار خود توجه زیادی داشته باشید تا تصمیم‌گیری‌های ناشی از تعصب را کاهش دهید.

سوگیری رفتاری در ترید که نباید از آن‌ها غافل شوید.

• اعتمادبه‌نفس بیش از حد؛ مهمترین عامل سوگیری رفتاری در ترید دانیل کانمن درباره اعتمادبه‌نفس بیش‌ازحد در معامله می‌گوید:

این نوع سوگیری رفتاری در معامله معمولا برای معامله‌گرانی اتفاق می‌افتد که از توانایی معاملاتی خود بیش‌ازحد مطمئن هستند.

همین اعتماد بیش‌ازحد به توانایی باعث می‌شود آن‌ها تصمیمات مخاطره‌آمیز درباره سرمایه‌گذاری بگیرند یا اینکه بیش‌ازحد معامله کنند.

برخی از این افراد نیز به دلیل اینکه از برخی از سرمایه‌گذاری‌های قبلی خود سود زیادی کسب کرده‌اند، اعتماد بیش‌ازحد به یک نوع سرمایه یا به اعتمادبه‌نفس زیادی نسبت به روش معامله خود پیدا می‌کنند.

همین موضوع باعث می‌شود این افراد نتوانند در سرمایه‌گذاری خود تنوع را رعایت کنند و به همین دلیل شکست می‌خورند.

اگرچه ممکن است استثنائاتی وجود داشته باشد، اما مطالعه‌ای که توسط دکتر کای روگری، استاد دانشگاه کلمبیا انجام شد، این نتیجه را نشان داد که هر چه یک سرمایه‌گذار خرد، فعالیت بیشتری در بازار مالی داشته باشد، سود کمتری کسب می‌کند!

به همین دلیل اگر قصد سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی به‌خصوص ارز دیجیتال را دارید، سعی کنید بیشتر روی سرمایه‌گذاری بلندمدت متمرکز شوید و کمتر ترید کنید.

این پیشنهاد به این دلیل است که زمانی که شما تصمیم می‌گیرید یک سرمایه‌گذاری بلندمدت انجام دهید معمولا تحقیقات بنیادی بیشتری در مورد ارزش ذاتی یک پروژه یا ارز دیجیتال انجام می‌دهید.

همچنین می‌توانید پس از انجام تحقیقات مناسب، تنوع معاملات خود را در نظر بگیرید. این اقدامات می‌تواند به شما کمک کند تا ریسک کلی مربوط به نگه‌داشتن یک ارز دیجیتال را کاهش دهید. یک مطالعه انجام‌شده توسط دکتر کای راجری (Kai Ruggeri)، استاد دانشگاه کلمبیا، نشان می‌دهد که هرچه فعالیت یک سرمایه‌گذار خرد بیشتر باشد، پول کمتری به دست خواهد آورد (البته استثنائاتی هم وجود دارد). کمتر ترید کنید و بیشتر سرمایه‌گذاری کنید؛ چون برای سرمایه‌گذاری باید تحقیقات بنیادی لازم درباره ارزش ذاتی پروژه یا ارز دیجیتال را انجام دهید. حتی می‌توانید بعد از تحقیقات کافی، به معاملات خود تنوع بدهید. این تنوع ریسک کلی مربوط به نگهداری توکن را کاهش می‌دهد

• پشیمانی یا FOMO

مطالعه‌ای که توسط جی کین، استاد اقتصاد دانشگاه Ritsumeikan در مجله تئوری اقتصادی منتشر شد، نشان داد که احتمال اینکه معامله‌گران یک موقعیت سودآور را خیلی زود بفروشند نسبت به اینکه یک موقعیت ضرر را خیلی دیر بفروشند تقریباً دو برابر است!

معمولا معامله گران این کار را برای پیشگیری از «پشیمانی از دست دادن سود» انجام می‌دهند.

طبق تحقیقات این شخص ما انسان‌ها تلاش زیادی می‌کنیم تا از پشیمانی اجتناب کنیم، حتی اگر کاملا برایمان روشن باشد که در حال انجام یک کار غیرمنطقی هستیم. برای جلوگیری از تمایل به انجام این کار، می‌توانید به جای تصمیم‌گیری در زمان نوسانات بازار، به استراتژی‌های تجاری و سرمایه‌گذاری خاصی پایبند باشید.

یک رویکرد ساده برای این کار این است که معاملات خود را با شرایط از پیش تعیین‌شده، مانند قیمت و مقدار، به‌صورت خودکار تنظیم کنید.

یکی از این استراتژی‌ها، روش میانگین دلاری(DCA) است، روشی که معامله‌گران برای سرمایه‌گذاری مبالغ ثابت در فواصل زمانی منظم، بدون توجه به قیمت دارایی از آن استفاده می‌کنند.

در این روش که به آن میانگین‌گیری یا کم کردن میانگین نیز گفته می‌شود، معامله گران سرمایه خود را به چند بخش تقسیم می‌کنند و در زمان‌های مشخصی، بدون توجه به قیمت خرید می‌کنند.

به‌عنوان‌مثال یک سوم از سرمایه خود را در ابتدای ماه خرید می‌کنند، بخش دوم را در اواسط ماه و بخش آخر را در روزهای پایانی ماه سرمایه‌گذاری می‌کنند. به‌این‌ترتیب ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش می‌دهند.

همچنین شما می‌توانید از حد ضرر متحرک (Trailing Stop) استفاده کنید که به شما امکان می‌دهد سود خود را همراه با رشد قیمت بیشتر کنید.

همچنین، حد ضرر متحرک می‌تواند به محدود کردن ضرر کمک کند. استفاده از این روش درنهایت به شما کمک می‌کند تا دچار ترس از دست دادن یا فومو در بازار نشوید. برای جلوگیری از این خطا باید به جای تصمیم‌گیری در زمان نوسانات بازار، استراتژی‌های سرمایه‌گذاری و ترید خود را تا آخر دنبال کنید. یک روش ساده این است که شرایط معاملات مثل قیمت و مقدار را از پیش تعیین کرده و معاملات خود را اتوماتیک کنید.

یکی از استراتژی‌هایی که می‌توانید استفاده کنید، استراتژی میانگین هزینه دلار (DCA) است. در این روش، تریدر بدون آنکه به قیمت دارایی توجه کند، مبالغ ثابتی را در فواصل زمانی منظم روی آن سرمایه‌گذاری می‌کند. همچنین می‌توانید از سفارش تریلینگ استاپ (Trailing stop order) استفاده کنید. یعنی یک سفارش از پیش تعیین شده با درصد مشخص ثبت کنید که با قیمت بازار فاصله دارد. سفارش‌ تریلینگ استاپ علاوه بر ردیابی خودکار قیمت، می‌تواند به کسب سود بیشتر و کاهش ضرر کمک کند و باعث شود احساس پشیمانی نداشته و در بازار گمراه نشوید.

• محدوده توجه محدود بازار ارزهای دیجیتال تنوع زیادی دارد.

حتی اگر تصمیم بگیرید تعداد محدودی از ارزهای دیجیتال را بررسی کرده و روی آن‌ها سرمایه‌گذاری کنید، باز هم توجه محدودی نسبت به آن گزینه‌ها قبل از انجام معامله خواهید داشت.

علاوه بر این، اغلب سر و صدای زیادی در بازار پیرامون فرصت‌های مختلف ارزهای دیجیتال وجود دارد. این موضوع می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری‌های تجاری با اطلاعات نادرست یا ناکافی شود.

سعی کنید پیش از انجام هر معامله، ابتدا جزئیات مربوط به پروژه را بررسی کنید. طبق استراتژی سرمایه‌گذاری خود، پروژه مورد نظر را زیر ذره‌بین خود ببرید و از نظر بنیادی و تکنیکال به‌طور کامل بررسی کنید. تا وقتی که به حد کافی یک معامله را بررسی نکرده‌اید، برای انجام آن عجله نکنید. به جای عجله و درگیر کردن خودتان به چند معامله هم‌زمان، خودتان تحقیق کنید (DYOR) و قبل از هر معامله، تحلیل‌ تکنیکال و فاندامنتال لازم را انجام دهید. ضمنا، بهتر است به اطلاعاتی که اینفلوئنسرهای شخص ثالث درباره فرصت‌های ترید ارز دیجیتال می‌دهند، متکی نباشید.

• تعقیب روند مطالعه دیگری که توسط پرم سی جین، پروفسور دانشگاه تولین و جوآنا شوانگ وو، پروفسور دانشگاه روچستر انجام شد، نشان داد که 39 درصد از کل سرمایه‌ای که توسط سرمایه‌گذاران وارد بازار شده، به 10 درصد از صندوق‌های با عملکرد برتر در سال قبل اختصاص‌یافته است.

این موضوع نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران تمایل دارند به روندهای قبلی توجه کنند.

تمایل معامله گران به پیروی از روندها به جای تصمیم‌گیری‌های منطقی و انجام تحقیقات، می‌تواند منجر به زیان‌های زیادی شود. همچنین پیروی از روندها باعث انجام معامله‌های بی‌اساس و شتاب‌زده می‌شود. به دلیل ماهیت پر نوسان بازار کریپتو، معامله گران ممکن است با افزایش قیمت تصاعدی یک ارز دیجیتال گمراه شوند و از مطالعه عوامل بنیادی حمایت‌کننده از این افزایش قیمت غفلت کنند. از آنجایی که بازار ارز دیجیتال ذاتا پرنوسان است،‌ ممکن است معامله‌گران با رشد‌های تصاعدی برخی توکن‌ها گمراه شوند و عوامل فاندامنتال رشد قیمت را در نظر نگیرند. به جای همراهی عجولانه با قطار ترندها، ارزهای دیجیتال را در زیر قیمت ذاتی آن‌ها معامله کنید و تمرکز خود را فقط بر توکن‌هایی منعطف نکنید که رشد خوبی داشته‌اند. به‌جای اینکه هر بار پس از رشد قیمت یک توکن وارد معامله شوید، استراتژی‌های معامله را یاد بگیرید و دانش خود را کامل کنید.

به‌جای این کار بهتر است سعی کنید دلایل اصلی رشد یک ارز دیجیتال را بررسی کنید و حتی کمتر ازآنچه فکر می‌کنید ارزشش را دارد، روی آن سرمایه‌گذاری کنید. باید سعی کنید استراتژی معاملاتی خود را داشته باشید و به جای اینکه هر بار که یک ارز دیجیتال پامپ می‌شود وارد معامله شوید، به استراتژی خود پایبند باشید. برای مقابله با سوگیری رفتاری در معامله بهتر است یک استراتژی معاملاتی برای خود تعریف کنید و به آن پایبند باشید. همچنین سعی کنید با تحلیل فاندامنتال، شناخت کافی از ارزی که قصد سرمایه‌گذاری روی آن را دارید، به دست آورید. به‌عنوان انسان، طبیعی است که گاهی برای تصمیم‌گیری‌های خود به غرایزمان تکیه کنیم. اما برای اینکه دچار سوگیری رفتاری در ترید نشوید پیشنهاد می‌کنیم، رفتار خود را بررسی کنید.

سعی کنید تعصبات رفتاری خود را کنترل کنید. اگر یک استراتژی سرمایه‌گذاری درست داشته باشید و بر اساس آن در بازارهای مالی معامله کنید، احتمال دچار شدن به سوگیری رفتاری در ترید، کاهش پیدا می‌کند.