اوراکل چیست؟ چرا وجود اوراکل برای کاربردی شدن قراردهای هوشمند واجب است؟

اوراکل های بلاک چین، خدمات شخص ثالثی هستند که اطلاعات خارجی مورد نیاز را برای قراردادهای هوشمند ارائه می‌دهند. به زبان ساده،اوراکل ها به عنوان پلی بین بلاک چین‌ها و دنیای خارج عمل می‌کنند. بلاکچین ها و قراردادهای دسترسی داشته باشند

هوشمند نمی‌توانند به داده‌هایی که خارج از شبکه هستند (off-chain) . با این وجود برای بسیاری از قرارداد‌ها، داشتن اطلاعات مناسب از دنیای خارج بسیار حیاتی است. در اینجاست که اوراکل‌های بر بستر بلاکچین وارد جریان می‌شوند. به این صورت که ارتباط میان داده‌های off-chain (بیرون شبکه) و on-chain (داخل شبکه) برقرار می‌کنند. اوراکل‌ها در اکوسیستم بلاکچین بسیار حیاتی هستند، زیرا که باعث گسترش دامنه فعالیت قرارداد‌های هوشمند می‌شوند. بدون اوراکل‌های بلاکچینی، استفاده از قراردادهای هوشمند بسیار محدود می‌شوند، به این دلیل که آنها فقط به داده‌های درون شبکه خود دسترسی خواهند داشت.

برای جستجوی داده‌ها از خارج از محیط بلاکچین، قراردادهای هوشمند باید از منابع مختلفی کمک بگیرند و همینطور باید از منابع شبکه نیز استفاده کنند. همچنین برخی از اوراکل‌ها نه تنها توانایی این را دارند که اطلاعات را به قراردادهای هوشمند انتقال دهند، بلکه قابلیت ارسال مجدد آنها به منابع خارجی را نیز دارند. اوراکل‌ها انواع زیادی دارند و نحوه عملکرد اوراکل بر بستر بلاکچین، کاملاً به موضوعی بستگی دارد که اوراکل برای آن طراحی شده است. این مقاله به مرور برخی از این طرح‌ها می‌پردازد.

فرض کنید آلیس و باب بر سر اینکه چه کسی برنده انتخابات آمریکا می‌شود شرط ببندند. آلیس فکر می‌کند که نامزد جمهوری‌خواه پیروز خواهد شد، درحالیکه باب معتقد است که دموکرات‌ها پیروز انتخابات خواهند بود. آنها در مورد شرط بندی خود به توافق می‌رسند و وجوه خود را در یک قرارداد هوشمند قفل می‌کنند که بر اساس نتیجه انتخابات، تمام وجوه را به نفع برنده، آزاد و برای او واریز می‌کند. از آنجایی‌ که قرارداد هوشمند نمی‌تواند با داده‌های خارجی تعامل داشته باشد، بنابراین برای تأمین اطلاعات لازم (در این مورد نتایج انتخابات ریاست جمهوری) باید به یک اوراکل متصل شود. بعد از این که انتخابات به پایان رسید، اوراکل از یک API معتبر، اطلاعات لازم را دریافت و به قرارداد هوشمند انتقال می‌دهد. سپس قرارداد هوشمند وجوه را بر اساس نتیجه انتخابات برای آلیس یا باب واریز می‌کند.

اوراکل های سخت افزاری

برخی از قراردادهای هوشمند باید رابط مشترکی با دنیای واقعی داشته باشند. اوراکل‌های سخت افزاری (Hardware oracles) برای بدست آوردن اطلاعات از دنیای واقعی و ارسال این اطلاعات به قراردادهای هوشمند، طراحی شده اند. چنین اطلاعاتی به عنوان مثال می‌تواند از طریق سنسورهای الکترونیکی، بارکد‌خوان و سایر دستگاه‌هایی که برای خواندن اطلاعات به کار می‌روند، منتقل شوند.

اساساً یک اوراکل سخت افزاری اتفاقات دنیای واقعی را به مقادیر دیجیتالی ترجمه می‌کند که برای قراردادهای هوشمند قابل فهم است.

برای مثال، این سخت افزار می‌تواند سنسوری باشد برای بررسی اینکه آیا کامیونی که کالا را حمل می‌کند به محل بارگیری رسیده است یا خیر. اگر رسیده باشد، اوراکل اطلاعات را به یک قرارداد هوشمند انتقال می‌دهد که می‌تواند تصمیمات اتخاذ شده مبتنی بر آن را اجرا کند.

اوراکل های ورودی و خروجی

اوراکل‌های ورودی (Inbound oracles)، اطلاعات را از منابع خارجی به قراردادهای هوشمند منتقل می‌کنند، در حالی که اوراکل‌های خروجی (outbound oracles)، اطلاعات قراردادهای هوشمند را به دنیای خارج می‌فرستند.

مثالی از اوراکل‌های ورودی این است که به قرارداد هوشمند می‌گوید دمایی که توسط یک سنسور اندازه‌گیری شده، چقدر است و مثال در مورد اوراکل خروجی، می‌توان یک قفل هوشمند در نظر گرفت که اگر وجهی به آدرسی خاص واریز شود، قرارداد هوشمند این اطلاعات را از طریق یک اوراکل خروجی به مکانیزمی ارسال می‌نماید که قفل هوشمند را باز می‌کند.

اوراکل متمرکز و اوراکل غیرمتمرکز

اوراکل‌ غیرمتمرکز (Decentralized oracles) از برخی جهات، اهدافی یکسان با بلاکچین‌های عمومی دارند؛ مانند جلوگیری از ریسک طرف مقابل. آنها میزان اعتبار اطلاعات ارائه شده به قراردادهای هوشمند را با اتصال به چندین منبع اطلاعاتی معتبر، افزایش می‌دهند. قراردادهای هوشمند اطلاعات را از چندین اوراکل مختلف جمع‌آوری می‌کنند تا اعتبار و صحت داده‌ها را مشخص کنند، به همین خاطر است که می توان اوراکل‌ غیرمتمرکز را اوراکل‌های اجماع عمومی (Consensus oracles) نیز نامید.

برخی از پروژه‌های بلاکچین، خدمات اوراکل‌های غیرمتمرکز را به دیگر بلاکچین‌ها ارائه می‌دهند. به عنوان مثال اوراکل‌های غیرمتمرکز می‌توانند در پیش بینی بازار نیز مفید باشند، یعنی جایی که درستی یک نتیجه خاص را می‌توان به وسیله “اجماع نظر اجتماعی” تأیید کرد. هدف اوراکل‌های غیرمتمرکز، دستیابی به عدم نیاز به شناخت و اعتماد به طرف مقابل (trustlessness) است. توجه به این نکته ضروری است که همانند شبکه‌های بلاکچینی که بر اساس اعتماد متقابل (ustless) هستند، اوراکل‌های غیرمتمرکز نیز چالش اعتماد (trust) را کاملاً از بین نمی‌برند، بلکه آن را میان تعداد بیشتری از مشترکان و کاربران توزیع می‌کنند.

اوراکل های اختصاصی برای یک قرارداد خاص

این نوع از اوراکل‌ها بسیار زمانبر و نگهداری از آن‌ها پر هزینه است. شرکت‌هایی که می‌خواهند اطلاعات را از منابع مختلف به دست آورند ممکن است این روش را بسیار غیرعملی بدانند. از طرف دیگر از آنجا که این نوع از اوراکل‌های اختصاصی، از ابتدا طراحی می‌شوند، سازندگان و توسعه دهندگان، متناسب با نیا‌زهای مختص آن قرارداد، قابلیت انعطاف پذیری بالایی دارند.

اوراکل‌های انسانی

گاهی اوقات افرادی با دانش تخصصی در زمینه‌ای خاص نیز می‌توانند در جایگاه اوراکل عمل کنند. آنها می‌توانند صحت اطلاعات را از منابع مختلف بدست آورده و آن اطلاعات را به زبان قابل فهم برای قراردادهای هوشمند ترجمه کنند. از آنجا که اوراکل‌های انسانی می‌توانند هویت خود را به صورت رمزنگاری شده تأیید کنند در نتیجه احتمال جعل هویت آنها توسط یک کلاهبردار و ارائه اطلاعات نادرست نسبتاً کم است.