لیکویید شدن ارز دیجیتال چیست؟

لیکویید در ارز دیجیتال هنگامی اتفاق می‌افتد که معامله‌گر برای باز نگه‌داشتن پوزیشن خود سرمایه لازم را نداشته باشد. با توجه به این امر پوزیشن بسته می‌شود و در اصطلاح لیکویید در ارز دیجیتال اتفاق خواهد افتاد.(این دردناک ترین اتفاق در دنیای معامل گری

ارز دیجیتال است لیکویید شدن به موارد خاصی وابسته است که شامل میزان سرمایه و Leverage (لوریج) می‌شود. بنابراین برای تریدرها و حساب ها عدد مشخصی را نمی‌توان حساب کرد.در حقیقت لیکویید شدن در ارز دیجیتال به معنای بسته شدن حساب معاملاتی در بازار فیوچر است. زمانی حساب یک معامله‌گر بازار ارز دیجیتال لیکویید می‌شود که در یک معامله میزان ضررها بیشتر از سرمایه باشد و سرمایه صفر شود. هنگامی که در یک معامله ضرر معادل سرمایه تریدر شود صرافی مورد نظر پوزیشن را مسدود و حساب را به حالت صفر در می‌آورد. به عنوان مثال فرض را بر این می‌گذاریم که یک معامله‌گر قصد دارد که یک پوزیشن را با لوریج 20 باز نماید. هنگامی که این تریدر به معامله‌ی فیوچرز کوین اتر وارد شد در صورتی که قیمت ETH حرکتی برخلاف پوزیشن داشته باشد و به پنج درصد تغییر یابد، ضرری که متوجه این پوزیشن می‌شود به میزان 100 درصد است. در این موقعیت صرافی پوزیشن مورد نظر را مسدود خواهد کرد. البته صرافی‌هایی نیز وجود دارند که پیش از رسیدن میزان ضرر به 100 درصد پوزیشن را مسدود می‌کنند. در معاملاتی که در آینده انجام می‌گیرد، اکسچنج تنها به عنوان نقش یک واسطه عمل می‌کند و فقط از معامله‌گران کارمزد دریافت می‌کند. معامله‌گرانی که در معاملات ارزهای دیجیتال سود دریافت می‌کنند سودشان از محل ضرر دیگران دریافت می‌شود. بنابراین نتیجه می‌گیرم زمانی که یکی از کاربران در دنیای دیجیتال لیکویید می‌شود سرمایه او به عنوان سود دیگر معامله‌گران استفاده می‌شود.

برای درک بهتر این مسئله یک مثال می‌آوریم فرض کنید که صرافی بایننس به کاربران خود یک لوریج را ارائه می‌دهد که این لوریج از محل صندوقی است که سرمایه لیکویید شده‌ی معامله‌گران قرار گرفته است. به این ترتیب بایننس سرمایه تریدرهایی را که لیکویید شده اند را در این صندوق نگهداری کرده و سود معامله‌گران دیگر را از محل این صندوق پرداخت می‌کند. برای درک بیشتر مفهوم لیکویید در ارز دیجیتال و لوریج باید با انواع بازار مالی آشنا شوید. لیکوییدیشن Liquidation یا لیکویید شدن در بازارهای مالی به معنی پایان یک کسب و کار و توزیع دارایی‌های آن به مدعیان است. این اتفاق معمولا زمانی می‌افتد که یک شرکت ورشکسته شده باشد و نتواند بدهی‌های خود را در موعد مقرر پرداخت کند. پس از این که فعالیت کمپانی به پایان رسید، دارایی‌های باقی‌مانده شرکت بر اساس اولویت به طلبکاران و سهامداران پرداخت می‌شود.

از آنجا که عمر زیادی از بازار رمزارزها نمی‌گذرد، بسیاری از افراد فعال در این حوزه، از اصطلاحات ضروری بازار اطلاعات لازم را ندارند. یکی از مهم‌ترین مفاهیم در بازار رمزارزها بحث لیکویید شدن است که این اصطلاح در حقیقت به معنای بسته شدن حساب معاملاتی در بازار آتی است. ارزهای دیجیتال از نوسانات بالایی برخوردار هستند و همین امر آن‌ها را مستعد لیکویید شدن می‌کند. در بازار رمزارزها، لیکویید شدن به معنی فروش دارایی‌های دیجیتال برای کاهش درصد زیان است بخصوص در مواقعی که بازار دچار افت شدیدی می‌شود و این زمانی اتفاق می‌افتد که یک سرمایه‌گذار نتواند سرمایه مورد نیاز برای برای موقعیت اهرمی خود را برآورده کند.

در معاملات اهرمی تریدرها با قرض گرفتن از یک نهاد ثالث مانند یک صرافی، دارایی قابل مبادله خود را افزایش می‌دهند. زمانی که شما از اهرم معامله استفاده می‌کنید یا برای ترید کردن، پول قرض می‌کنید، می‌توانید سود احتمالی خود را چندین برابر بکنید البته در نظر داشته باشید که این کار ریسک زیادی دارد. با استفاده از این ابزار این احتمال وجود دارد که بازار بر خلاف معامله شما حرکت کند و شما تمام سرمایه اولیه خود را از دست بدهید.

با این حال در فضای رمزارزها عبارت لیکویید شدن برای مواقعی استفاده می‌شود که موقعیت تریدر به دلیل پایان یافتن بخشی یا تمام سرمایه اولیه، بسته می‌شود. این اتفاق زمانی صورت می‌گیرد که این افراد نمی‌توانند سرمایه مورد نیاز برای موقعیت اهرمی خود را حفظ کنند یا به عبارتی، سرمایه کافی برای باز نگه داشتن مبادله نداشته باشند. در بیشتر مواقع این اتفاق زمانی می‌افتد که قیمت یک ارز دیجیتال به طور ناگهانی ریزش می‌کند و از کف قیمتی آن ارز می‌گذرد سپس، صرافی به طور خودکار آن موقعیت را از از بین می‌برد و در نتیجه سرمایه‌گذار تمام دارایی خود را از دست می‌دهد. شدت این زیان بستگی به سرمایه اولیه تریدر و میزان ریزش این قیمت دارد. در برخی از موارد، سرمایه‌گذار حتی می‌تواند تمام دارایی خود را نیز از دست بدهد. لیکویید شدن را می‌توان به دو بخش کلی و جزئی دسته‌بندی کرد:

لیکویید شدن جزئی: یعنی زمانی که تریدر یک موقعیت اهرم‌دار را برای کاهش زیان ببندد. لیکویید شدن کلی: بستن موقعیت مالی زمانی که تمام سرمایه اولیه سرمایه‌گذار به اتمام برسد.

ارتباط لیکویید در ارز دیجیتال و انواع بازار مالی

در واقع در دنیای رمز ارزها سه بازار مالی وجود دارد که با نام‌های Spot (اسپات)، Margin (مارجین)، Futures‌ (فیوچرز) شناخته می‌شوند. بازار مالی اسپات، در این بازار جابه‌جایی دارایی بین دو تریدر به صورت واقعی انجام می‌گیرد. به عنوان مثال در صورتی که یک تریدر در بازار اسپات یک بیت کوین خریداری کند مالکیت از فروشنده به خریدار انتقال می‌یابد.

در حقیقت بازار مارجین همان بازار اسپات می‌باشد که معاملات اسپات نیز در آن انجام می‌گیرد با این فرق که در بازار مارجین تریدر قسمتی از سرمایه معامله را از صرافی قرض گرفته است به این عملکرد در اصطلاح استفاده از لوریج (Leverage) می‌گویند.

در مورد بازار فیوچرز باید بگوییم که این بازار عملکردی قراردادی دارد و در واقع چیزی را به شکل واقعی انتقال نمی‌دهد. در این بازار تریدرها بر روی مواردی مانند تغییرات قیمت در آینده معامله می‌کنند. تریدرها در بازار فیوچرز از اهرم ها استفاده می‌کنند. این شکل از بازار برای تریدرها موقعیتی را ایجاد می‌کند تا بتوانند بدون داشتن سرمایه کافی در این بازر فعالیت کنند.

شباهت‌های زیادی میان بازار فیوچرز و مارجین وجود دارد اما در واقع این دو بازار کاملا از یکدیگر متفاوت هستند. زمانی که معامله‌گران در بازار مارجین بیت کوین خریداری می‌کنند همان مقدار به صورت واقعی به حساب آن‌ها انتقال می‌یابد. اما در بازار فیوچرز هیچ بیت کوینی به حساب معامله‌گر منتقل نخواهد شد.

معامله‌گران باید بدانند که سرمایه آن‌ها زمانی در بازار اسپات از بین خواهد رفت که قیمت دارایی آن‌ها صفر شده باشد. اما این موضوع در معامله مارجین و فیوچرز به گونه‌ی دیگری است شما در این دو بازار علاوه بر سرمایه خودتان از لوریج یا قرض از سرمایه به میزان بیشتری در معاملات خود استفاده کنند. بنابراین صرافی‌ها برای مدیریت ریسک و خطر پذیری از فرایندهای مختلفی مانند لیکویید در ارز دیجیتال استفاده می‌کنند. زمانی که میزان ضرر و زیان‌ها از سرمایه شما بیشتر شد صرافی به شکل کاملاً اتوماتیک پوزیشن شما را مسدود می‌کند و اصل سرمایه را نیز به عنوان ضرر وارد شده به شمار می‌آورند و به این ترتیب است که سرمایه تریدر صفر می‌شود. علت لیکویید شدن ارز دیجیتال لیکویید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که معامله‌گران از اهرم در معاملات مارجین و فیوچرز استفاده می‌کنند. استفاده از اهرم به معنی افزایش ریسک معاملات است. هر چقدر مقدار اهرم بیشتر باشد، ریسک معامله نیز بیشتر خواهد بود. در معاملات اهرمی کاربران با گرفتن وام از صرافی‌ها دامنه نوسان معامله خود را محدود می‌کنند و همین مساله منجر به لیکویید شدن آن‌ها می‌شود.

معامله‌گرانی که به صورت اسپات Spot وارد معامله می‌شوند به هیچ عنوان دچار ضرر و زیان حاصل از لیکویید شدن ارز دیجیتال نمی‌شوند. معامله اسپات به معامله‌ای گفته می‌شود که به صورت آنی و بدون استفاده از اهرم انجام می‌شود.

در این معامله کاربر با پرداخت قیمت لحظه‌ای توکن ارز دیجیتال، مقدار مشخص شده را از فروشنده دریافت می‌کند. مالکیت این دارایی با خود کاربر است و ارزش آن با تغییر قیمت، بالا و پایین می‌شود اما مقدار آن همواره ثابت است.

چگونه می‌توان از لیکویید شدن جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از لیکویید شدن، باید به نکاتی درباره مدیریت حساب و مدیریت سرمایه توجه کنیم. بعضی از این نکات نیازمند تمرین و تکرار هستند و بعضی دیگر، قبل از شروع هر معامله یا باز کردن پوزیشن، مورد توجه قرار گیرد. در ادامه چند مورد از نکات مهم برای جلوگیری از کال مارجین شدن حساب معاملاتی را معرفی می‌کنیم: معاملات اسپات انجام دهید

تا زمانی که از استراتژی معاملاتی یا روند معاملاتی خود مطمئن نیستید، بهترین روش برای انجام معامله در بازار ارزهای دیجیتال برای شما، معامله اسپات است. اصل اول در بازارهای مالی حفظ سرمایه است که در معاملات فیوچرز و مارجین این کار بسیار سخت‌تر از معاملات اسپات است. بار روانی حاصل از معاملات مارجین و فیوچرز نیز بسیار بالا است و همین موضوع نیز می‌تواند یکی از دلایل عدم موفقیت و حضور دائمی شما در بازار باشد. دانش و تجربه خود را افزایش دهید

بازار رمزارزها پرنوسان و پرریسک است و فعالیت در آن نیازمند دانش و تجربه بالا است. برای درک درست از وضعیت بازار نیاز است که شما حتما با تحلیل تکنیکال و روش‌های مختلف آن در کنار تحلیل بنیادی و تاثیرات اخبار بر قیمت آشنا باشید. بخشی از این اطلاعات با آموزش ارز دیجیتال رفع می‌شود اما برای افزایش میزان ریسک‌پذیری نیاز به سطح بالاتری از اطمینان است که آن هم در اثر تجربه به دست می‌آید.

شما باید نمودار قیمتی ارزهای مختلف را چندین بار ببینید تا بتوانید از وضعیت بازار آگاه شوید. استراتژی معاملاتی شما باید کاملا مشخص باشد و حتما قبل از ورود به معاملات، آن را به صورت آزمایشی در گذشته نمودار بررسی کرده باشید. تمامی این فعالیت‌ها نیاز به زمان دارند و باید دقت کنید که فعالیت در بازارهای مالی همانند هر کار دیگری نیاز به صبر و حوصله فراوان دارد و عدم توجه به این نکته باعث از دست رفتن دارایی شما می‌شود.

از اهرم‌های پایین استفاده کنید

اگر فکر می‌کنید سطح دانش و تجربه شما به اندازه‌ای است که می‌توانید وارد معاملات اهرمی بشوید این کار را با استفاده از اهرم‌های پایین انجام دهید. معمولا از اهرم ۱ تا ۵ را به عنوان اهرم با ریسک متوسط در نظر می‌گیرند بنابراین توصیه می‌شود از اهرم‌های بالای ۵ به هیچ عنوان استفاده نکنید. در اهرم‌های بالا کمترین نوسان قیمت، منجر به لیکویید شدن موقعیت معاملاتی شما می‌شود و این بیشترین سود را نصیب صرافی‌ها‌ی بزرگ می‌کند.

اگرچه معاملات فیوچرز و مارجین تقریبا در بیشتر صرافی‌های بزرگ ارز دیجیتال وجود دارد اما شرایط انجام معاملات در آن‌ها ممکن است متفاوت باشد. به عنوان مثال کارمزد دریافت وام و نحوه لیکویید شدن حساب می‌تواند در صرافی‌های مختلف متفاوت باشد و عدم کسب اطلاعات در این زمینه می‌تواند زمینه‌ساز لیکویید شدن حساب شما شود.

مدیریت سرمایه

مهم‌ترین کاری که برای کنترل ریسک معاملات می‌توان انجام داد استفاده از تکنیک‌های مدیریت سرمایه است. استفاده از این تکنیک‌ها با داشتن یک استراتژی معاملاتی متوسط می‌تواند منجر به کسب سود مناسب شود. در این مورد چند مساله مهم و حیاتی وجود دارد که باید توجه ویژه‌ای به آن‌ها داشته باشید:

نسبت حد سود به حد ضرر معامله شما باید بیشتر از یک باشد. میزان برد استراتژی معاملاتی شما باید بیشتر از ۵۰ درصد باشد. میزان پول یک معامله نباید بیشتر از میزان قبلی تعیین شده باشد. معمولا این میزان بین ۱ تا ۴ درصد نوسان می‌کند. این به این معنی است که شما حتی اگر در یک معامله لیکویید شوید میزان سرمایه‌ای که از دست می‌دهید نباید بیش از ۴ درصد کل سرمایه شما باشد. در صورت رعایت این سه ویژگی، تبدیل به یک تریدر حرفه‌ای با سوددهی مناسب خواهید شد و لیکویید شدن در یک معامله تاثیر زیادی بر روی کل حساب معاملاتی شما نخواهد داشت.

کنترل احساسات و هیجانات

نوسان قیمت در بازار رمزارزها، احساسات معامله‌گران را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این مساله در زمان‌ استفاده از اهرم‌های بالا بیشتر از حالت عادی است. بخشی از این احساسات در اثر تجربه و دیدن نوسان‌های زیاد در بازار کنترل می‌شوند اما اصلی‌ترین راه غلبه بر این احساسات پایبند بودن به استراتژی معاملاتی است.

اگرچه هیچ استراتژی به صورت صد‌در‌صد سودده نیست اما پایبند بودن به یک استراتژی با نرخ برد بالای ۵۰ درصد به شما کمک می‌کند در بلند‌مدت سودده باشید و از انجام فعالیت‌های احساسی در میانه راه مثل تغییر حد سود و حد ضرر جلوگیری کنید.

معامله اهرمی باز نداشته باشید

لیکویید شدن ارز دیجیتال در چند ثانیه رخ می‌دهد. نوسانات ارزهای دیجیتال بالا است و همین مساله ممکن است باعث لیکویید شدن دارایی‌های شما شود. بنابراین، بهتر است معاملات اهرمی را مدیریت کنید و حتما در حین باز بودن پوزیشن، روند بازار را دنبال کنید. مشغول شدن به کارهای دیگر با داشتن پوزیشن باز با اهرم بالا می‌‌تواند منجر به لیکویید شدن حساب شما شود.

از استاپ لاس Stop Loss استفاده کنید ستاپ لاس یک ابزار معاملاتی است که اکثر صرافی‌ها برای جلوگیری از لیکویید شدن آن را پیشنهاد می‌کنند. این ابزار به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا درصورت حرکت قیمت برخلاف انتظارشان، به‌صورت خودکار معامله در قیمت مشخصی فسخ شود. معامله‌گران با استفاده از این ابزار می‌توانند از لیکویید شدن دارایی‌های خود و از دست دادن آن‌ها به‌صورت کامل، جلوگیری کنند.

ارتباط معاملات فیوچرز با لیکویید شدن

فیوچرز تریدینگ Futures Trading یا معاملات فیوچرز بسیار شبیه به معامله مارجین است و معامله‌گران در این نوع از معاملات نیز با قرض گرفتن از صرافی می‌توانند بیش از مقدار سرمایه خود وارد معامله شوند. در بسیاری از صرافی‌های ارز دیجیتال اهرم مورد استفاده برای معاملات فیوچرز بسیار بیشتر از معاملات مارجین است و کاربران می‌توانند با اهرم‌های ۵۰ و ۱۰۰ وارد معاملات شوند. همین مساله، ریسک بالای معاملات فیوچرز حتی نسبت به معاملات مارجین که خود نیز ریسک بالایی دارند را نشان می‌دهد.

بین معامله مارجین و فیوچرز در بازار رمزارز، تفاوت‌های اساسی وجود دارد. در معاملات مارجین معامله‌گران، دارایی دیجیتال را به عنوان ابزار معامله، خرید و فروش می‌کنند و در صورت خروج از معامله، باقی‌مانده سرمایه آن‌ها به شکل دارایی دیجیتال مورد معامله موجود است و کاربر می‌تواند آن را به حساب اسپات خود منتقل کند. در مقابل، تریدرها در معاملات فیوچرز به جای معامله دارایی، قراردادهای مبتنی بر تغییر قیمت دارایی را معامله می‌کنند. بنابراین زمانی که شما با اهرم ۳ وارد معامله خرید بیت کوین به صورت مارجین می‌شوید در واقع به اندازه کل دارایی به علاوه مارجین بیت کوین خریداری کرده‌اید اما همین معامله به صورت فیوچرز تنها به صورت قراردادی است که بر روی قیمت بیت کوین بسته شده است و شما سرمایه‌ای به صورت بیت کوین ندارید و سود و ضرر شما به صورت دلاری با تغییر قیمت بیت کوین محاسبه می‌شود. معمولا معاملات فیوچرز به معاملاتی گفته می‌شود که در آن کاربران بر روی قیمت یک دارایی در یک زمان خاص در آینده شرط می‌بندند اما نوع دیگری از معاملات فیوچرز به نام پرپچوال Perpetual وجود دارد که در آن، قرارداد بسته شده تاریخ انقضای مشخصی ندارد و کاربر تا هر زمانی که لیکویید نشده است می‌تواند معامله را به پایان برساند. معمولا تریدرها از نوع پرپچوال برای انجام معاملات فیوچرز در بازار ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند.