تفاوت تحمل ریسک (RT) و ظرفیت ریسک (RC) چیست؟

طبیعتاً در هر سرمایه‌گذاری، هر چند پرسود تا حدی ریسک و خطر نیز وجود دارد.در سرمایه‌گذاری، دانستن میزان تحمل ریسک (risk tolerance)، از عوامل مهمی است که به سرمایه‌گذار در رسیدن به اهداف مالی خود کمک می‌کند.به همین دلیل اغلب مشاوران

و کارشناسان امور مالی، به هر سرمایه‌گذار توصیه می‌کنند که دید جامعی از میزان ریسک داشته باشند. اصطلاحات تحمل ریسک و ظرفیت ریسک (risk capacity)، دو مفهوم بسیار مهم هستند که قبل از سرمایه‌گذاری در هر حوزه باید به خوبی درک شوند. هر دو این مفاهیم، به تعیین میزان ریسکی که باید در یک پورتفولیو (سبد) سرمایه‌گذاری اعمال شود، کمک می‌کنند.

تعیین میزان ریسک به همراه نرخ بازده هدف (target rate of return) یا میزان بازدهی که می‌خواهید از سرمایه‌گذاری به دست بیاورید، کمک زیادی به ایجاد یک سرمایه‌گذاری ایمن‌تر می‌کند.

تحمل ریسک چیست؟

Risk tolerance، میزان ریسکی است که سرمایه‌گذار تخمین می‌زند که تحمل خواهد کرد و در واقع یک نوع واکنش احساسی است. میزان تحمل ریسک هر سرمایه‌گذار، اغلب با توجه به سن، درآمد و اهداف مالی متفاوت خواهد بود.

در واقع در تحمل ریسک، سرمایه‌گذار هیچ عامل و معیاری را ارزیابی نکرده است و صرفاً با توجه به احساس و اهدافش برای خود حد ریسک تعیین می‌کند.

میزان ریسک را می‌توان با روش‌های زیادی تعیین کرد، به عنوان مثال پرسشنامه‌هایی طراحی شده‌اند که دادن میزان ریسکی که سرمایه‌گذار قبول کرده و در صورت ضرر نیز آن را تحمل خواهد کرد، نشان می‌دهند.

ظرفیت ریسک چیست؟

Risk Capacity، برخلاف تحمل ریسک، میزان ریسکی است که سرمایه‌گذار برای دستیابی به اهداف مالی خود «باید» تحمل کند.

نرخ بازده (rate of return) مورد نیاز برای رسیدن به این اهداف را می‌توان با بررسی بازه‌های زمانی و الزامات درآمدی تخمین زد.

سپس سرمایه‌گذار می‌تواند از اطلاعات نرخ بازده برای کمک به تصمیم‌گیری در مورد انواع سرمایه‌گذاری‌ها و سطح ریسکی که باید بپذیرد، استفاده کند.

تحمل ریسک در مقابل ظرفیت ریسک

اگر به طور خلاصه بخواهیم تحمل ریسک و ظرفیت ریسک را تعریف کنیم، باید بگوییم که تحمل ریسک به میزان ریسکی می‌گویند که سرمایه‌گذار حس می‌کند، می‌تواند بپذیرد و ظرفیت ریسک نیز به ریسکی می‌گویند که سرمایه‌گذار از نظر سرمایه، درآمد و … باید بتواند بپذیرد.

تحمل ریسک هر سرمایه‌گذار، میزان ریسکی است که وی مایل به پذیرش آن است اما در مقابل، ظرفیت ریسک میزان ریسکی است که وی از نظر مالی قادر به پذیرش آن است. تحمل ریسک بیشتر یک حس خطر و حدس و گمان‌هایی در مورد دارایی در حال نوسان است. در واقع می‌توان گفت که تحمل ریسک، یک واکنش احساسی به نوسانات بازار است.

پیش‌تر اشاره کردیم که عواملی مانند سن، خلق‌وخوی هر فرد، اهداف مالی، اهداف سرمایه‌گذاری و تجربیات و اطلاعات قبلی از جمله عواملی هستند که بر میزان تحمل ریسک تأثیر می‌گذارند.

هنگامی که وضعیت بازار و نوسان‌های آن را بررسی می‌کنید، باید به احساس و واکنش‌های خود توجه داشته باشید. این امر، به همراه گفتگو با مشاور مالی، می‌تواند میزان تحمل ریسک شما را تعیین کند و خواهید فهمید که در بازار مالی با توجه به سرمایه‌ای که قرار داده‌اید، با چه میزان ریسک راحت هستید.

از طرفی دیگر، ظرفیت ریسک، تنها حدس و گمان یا واکنش احساسی نیست؛ بلکه میزان ریسکی است که شما قبل از سرمایه‌گذاری تعیین می‌کنید و می‌دانید که اگر سرمایه شما ضرر کرد تا این حد ضرر را خواهید پذیرفت.

در واقع شما می‌دانید که در صورتی که میزان ضرر از حد تعیین شده فراتر رفت، سرمایه خود را خواهید فروخت و در غیر این صورت صبر خواهید کرد تا بازار دوباره رشد کند.

عواملی که بر ظرفیت ریسک سرمایه‌گذاران تأثیر می‌گذارند، عبارت‌اند از:

درآمد سرمایه‌گذار دارایی خالص سرمایه‌گذار نقدینگی: درصدی از دارایی‌های سرمایه‌گذار که بلافاصله در دسترس وی قرار می‌گیرند. ترکیب پرتفوی سرمایه‌گذار: انواع دارایی‌های موجود در پرتفوی و ارزش، نوسانات و نقدینگی آن‌ها در مقایسه با یکدیگر سایر بدهی‌های مالی جدول زمانی سرمایه‌گذاری: زمانی که می‌توان دارایی را نقد کرد. جدول مقایسه تحمل ریسک و ظرفیت ریسک

هر سرمایه‌گذار و معامله‌گر، باید قبل از انجام هر کاری در بازار‌های مالی، میزان ریسک و خطر سرمایه‌گذاری و همچنین تحمل ریسک و ظرفیت ریسک خود را بداند.

تحمل ریسک و ظرفیت ریسک، دو مفهوم جدا و مخالف یکدیگر نیستند؛ بلکه این دو با هم بسیار هماهنگ هستند. تحمل ریسک حدس و تخمین‌هایی در مورد ریسک احتمالی سرمایه‌گذاری است اما ظرفیت ریسک، مقداری تعیین شده است و سرمایه‌گذار می‌داند که چه مقدار ریسک را برای سرمایه خود تحمل خواهد کرد.