هرآنچه که باید در مورد متاورس (Metaverse) بدانید

در ابتدا اگر بخواهیم خود واژه متاورس (Metaverse) را معنا کنیم باید روی اجزا این کلمه متمرکز شویم. متاورس از دو قسمت متا به معنی “برتر” یا “فراتر از” و ورس کوتاه شده کلمه یونیورس (universe) به معنی جهان، تشکیل شده است و این دو عبارت در کنار یکدیگر، جهان برتر یا فراتر از جهان معنا می‌شوند و منظور از آن، جهانی برتر و بالاتر از دنیایی است که انسان‌ها در آن زندگی می‌کنند.

اولین استفاده از این کلمه به سال ۱۹۹۲ باز می‌گردد که یک نویسنده آمریکایی به نام نیل استیونسن در کتاب سقوط برف از آن استفاده کرد. نیل در این کتاب از واژه متاورس برای توصیف یک جهان ۳ بعدی یاد می‌کند که در آن به جای انسان‌های واقعی، آواتار آن‌ها حضور دارد. در آن زمان کمتر کسی می‌پذیرفت که متاورس واقعیت پیدا کند و تمام شرکت‌های بزرگ دیجیتالی دنیا به سمت آن حرکت کنند.

بعدها این واژه به اشکال مختلفی در داستان‌ها، فیلم‌ها و بازی‌ها مورد استفاده قرار گرفت، به‌طور مثال فیلم Ready Player One ساخته‌ی استیون اسپیلبرگ بدون استفاده از واژه متاورس به شکل خیلی خوبی به تشریح این فضا می‌پردازد و یا می‌توان گفت ما در بازی‌هایی مثل Fortnite و یا Minecraft، با متاورس مواجه هستیم. دنیای تکنولوژی، یک دنیای توقف‌ناپذیر است؛ اگرچه تا چندین سال قبل، تکنولوژی به کندی پیش می‌رفت، اما چند سالی است که شاهد سرعت گرفتن آن شده‌ایم. هر روزه اطلاعات جدید و اصطلاحات جدیدی را می‌شنویم که همگی قصد دارند تا جلوه دیگری از تکنولوژی را به ما نشان دهند. در این بین، مفهوم «متاورس» (Metaverse) می‌خواهد نهایت این پیشرفت را محقق کند. احتمالاً شما نیز در مورد متاورس چیزهایی شنیده‌ باشید، اما درک دقیق‌تر این مفهوم به بررسی بیشتری نیاز دارد.

متاورس (Metaverse) چیست؟

متاورس «Metaverse» از ترکیب خلاقانه‌ی دو واژه‌ی متا «Meta» به معنی «فراتر» و یونیورس «Universe» به معنای «جهان یا گیتی» ایجاد شده است. بنابراین در یک معنای اصطلاحی می‌توان متاورس را «جهان برتر» یا «برتر از جهان» نیز در نظر گرفت. به‌هرحال متاورس قرار است ویژگی‌های بیشتری را به دنیای فیزیکی ما اضافه کند. در یک تعریف کلی برای «متاورس چیست؟» می‌توانیم بگوییم که متاورس (Metaverse) یک دنیای سه‌بعدی است که یک جهان تمام دیجیتالی را با دنیای فیزیکی ما ترکیب می‌کند. در این دنیا، افراد می‌توانند به هرآنچه که نیاز دارند، دسترسی داشته باشند؛ از جمله این موارد می‌توان به اطلاعات اشاره کرد. اگر توجه کنید، اطلاعات در حال حاضر در بستر وب پراکنده هستند اما متاورس قرار است، تمام اطلاعات را به‌صورت یکپارچه دربیاورد تا در کسری از ثانیه بتوان به تمام آن دسترسی داشت. این فقط یکی از جنبه‌های مهم متاورس است. متاورس (Metaverse) را می‌توان نسل بعدی اینترنت نیز دانست. فضایی 3 بعدی بر پایه بلاکچین که به صورت پایدار از طریق گوشی‌های هوشمند، هدست های واقعیت مجازی (VR)، عینک‌های واقعیت افزوده (AR) و یا دستگاه‌های مخصوص به خود در دسترس همگان قرار می‌گیرد. متاورس شرایط تعامل کاربران با یکدیگر و تعامل با فضای پیرامون را فراهم می‌کند، به این معنا که کاربر با اتصال به متاورس می‌تواند بیشتر امور زندگی واقعی خود را در آن فضا انجام دهد، به وسیله آواتار خود با سایر کاربران ارتباط برقرار کند، مشغول به کار شود، ورزش کند، خرید کند و غیره. فضایی 3 بعدی مانند جهان واقعی اما در دنیای دیجیتال.

بدون شک این چنین دنیایی بسیار هیجان انگیز و پر از تجربیات جدید و لذت‌های گوناگون است که حسی متفاوت از زندگی کاربر را به فرد القا می‌کند.

توقعات از متاورس (Metaverse) کاملا متفاوت است، اما به نظر می‌رسد که باید بعضی ویژگی‌ها را حتماً در خود بگنجاند. به عنوان مثال باید همیشگی باشد و هیچ‌گاه زمان در آن به اتمام نرسد و یا اینکه باید به عنوان یک جهان، بی پایان باشد. یک موضوع مهم دیگر این است که مانند هر مقوله یا سیستمی، باید استاندارد سازی در آن انجام گیرد.

ناگفته نماند که شاید بتوان ایجاد تعامل مؤثر با حضور افراد در کنار یکدیگر را اولین ویژگی متاورس دانست به این معنا که کاربران در آن احساس واقعی حضور داشته باشند و در کنار یکدیگر به ایجاد ارتباط واقعی بپردازند که این ویژگی می‌تواند لذت و میزان استفاده افراد از آن را بالا ببرد. با اینکه اولین استفاده از کلمه متاورس به اوایل دهه ۹۰ میلادی برمی‌گردد اما مفهوم تعاملات مجازی سابقه قدیمی‌تری دارد.

از اواسط دهه ۸۰ میلادی جوامع آنلاین وجود داشته اند و در دهه ۹۰ شکل جدیدی از این جوامع به صورت چت روم ها پدید آمد. با پیشرفت تکنولوژی، کم‌کم بازی‌ها پا به این عرصه گذاشتند و در کنار ایجاد فضای هیجانی و چالشی، مابین افراد ارتباط سازی انجام دادند. امروزه نرم افزارهای ارتباط اجتماعی شکل جدیدی از تعامل و ارتباط را معرفی کرده‌اند اما قطعا حضور سه بعدی در کنار یکدیگر، می‌تواند مفهوم آن را متفاوت کند.

نقش ارزهای دیجیتال و NFT در متاورس (Metaverse):

یکی از مهم‌ترین مسائل مرتبط با متاورس بدون شک ارزهای دیجیتال هستند. چراکه تمامی داد و ستدها در این فضا از طریق همین رمزارزها انجام می‌گیرد. اینکه متاورس و ارزهای دیجیتال هردو بر پایه بلاکچین هستند و امنیت بالایی نیز ایجاد می‌کنند قطعا بی تاثیر بر مشارکت آن‌ها نیست. همچنین باید گفت که هرچه تعداد پروژه‌ها و یا شرکت‌های جذب شده به سمت این حوزه بیشتر شود، قیمت ارزهای دیجیتال مشارکت کننده در متاورس نیز بیشتر می‌شود.

معروف ترین پروژه‌های رمزارز در متاورس (Metaverse) را می‌توان دیسنترالند با رمزارز مانا (MANA)، آپلند با رمزارز UPX، اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) با رمز ارز AXS، سندباکس (The Sandbox) با رمز ارز SAND و انجین (Enjin Coin) با رمز ارز ENJ دانست. تمامی ارزهای دیجیتال این پروژه‌ها در کنار ایجاد شرایط خرید و فروش آیتم های مختلف در فضای پروژه‌ی خود، در بازار واقعی نیز ارزش‌گذاری می‌شوند و می‌توان از طریق صرافی ها به تبادل آن‌ها با پول واقعی (غیر دیجیتالی) پرداخت.

ناگفته نماند که توکن های غیرمثلی (NFT) نقشی برجسته در متاورس (Metaverse) بر عهده دارند چراکه ارزش‌گذاری و بحث مالکیت دارایی های غیر پولی مانند مالکیت زمین یا آیتم های مختلف، حتی خود کاراکترها در این فضا توسط این دسته از توکن ها تعریف می‌شود.

چگونه وارد متاورس (Metaverse) شویم؟

در حال حاضر هنوز شبکه‌های متاورسی خارج از دنیای بازی‌ها رشد چندانی نداشته اند و بیشتر پیشرفت حاصل شده در فضای متاورس مربوط به بازی‌ها بوده است و هنوز استفاده عمومی آن در دسترس همگان نیست. به عنوان مثال شرکت Upland بازی خود را تحت همین نام در سال 2020 عرضه کرد که به سرعت محبوب شد. این بازی، جهانی متاورسی برروی نقشه کره زمین است، پول رایج مخصوص خود با نام UPX دارد و افراد می‌توانند در آن به شهر ها و کشورهای مختلف سفر کنند و با انجام فعالیت‌های مشخص به کسب درآمد واقعی از بازی بپردازند. به عنوان نمونه ای بهتر از مفهوم متاورس باید از بازی دیسنترالند (Decentraland) یاد کرد. چراکه در Upland شما آواتاری ندارید و فقط بصورت یک آیتم متحرک در نقشه ها نشان داده می‌شوید اما در Decentraland شما باید در شروع بازی یک آواتار برای خود طراحی کنید و تمام اتفاقات را از طریق آن تجربه کنید. این بازی نیز توکن مخصوص به خود با نام مانا (MANA) دارد.

در کنار این موارد می‌توان از بعضی نرم افزار ها نیز برای حضور در فضای متاورسی استفاده کرد. بعضی از آن‌ها به سادگی و از طریق مرورگر سیستم ها در دسترسند و در بعضی دیگر باید با استفاده از سخت افزارهای واقعیت مجازی و امثالهم فعالیت داشت.

یکی از معروف ترین متاورس های موجود، VRChat می‌باشد که حتی قبل از پیدایش ابزار واقعیت مجازی و هدست های واقعیت افزوده نیز کاربران خود را داشت. این برنامه از بسیار برنامه های دیگر برای تجربه متاورس (Metaverse) مناسب تر است چراکه قدمت زیادی در این زمینه دارد. در حال حاضر این برنامه رایگان ارائه می‌شود. یکی دیگر از این برنامه های بسیار جالب Horizon Worlds است که برنامه رسمی منتشر شده از طرف شرکت متا در این حوزه است. کاربران به سادگی می‌توانند در این برنامه کارهایی از قبیل ارتباط و تعامل با سایر افراد و یا بازدید از مکان‌های دیدنی و غیره را تجربه کنند. این برنامه برای دستگاه‌های واقعیت مجازی در دسترس است و همچنین هنوز هزینه ای برای استفاده از آن در نظر گرفته نشده است.

سومین برنامه که می‌توان اینجا نام برد، برنامه ای میان VRChat و Horizon Worlds است. Rec Room که کاربران در آن باید مانند دو پروژه قبلی آواتاری برای خود ایجاد کنند، می‌توانند به شکل فردی یا گروهی به انجام بعضی امور یا تفریح بپردازند. همچنین این برنامه از گرافیک بسیار زیبایی برخوردار است. البته این برنامه بیشتر بازی محور بوده و بازی‌های زیادی را در خود گنجانده است. این برنامه نیز در حال حاضر رایگان عرضه می‌شود.

خرید زمین در متاورس (Metaverse) چگونه است؟

می‌توان دو دلیل برای آن درنظر گرفت. اول اینکه شاید الان این زمین خیلی کاربرد نداشته باشد یا حتی برنامه ای برای استفاده از آن نداشته باشیم ولی در آینده و با فکر به این موضوع که جهان متاورس با چه سرعتی در حال رشد و پیشرفت است، قطعا می‌تواند به ما کمک کننده باشد. از طرف دیگر بحث سرمایه‌گذاری است. می‌توانیم زمین مجازی خود را پس از افزایش قیمت، بفروشیم، یا حتی می‌توانیم تصمیم بگیریم که آن را اجاره دهیم! برای مهمانی‌ها یا رویدادهای انحصاری.

همچنین می توانیم یک خانه مجازی روی آن بسازیم و زمین و خانه را با هم بفروشیم یا برای اجاره واگذار کنیم، یا مثلاً یک گالری هنر دیجیتال راه اندازی کنیم و به هنرمندان نوپا اجازه دهیم آثار هنری خود را به نمایش بگذارند. پس نتیجه‌گیری می‌کنیم که خرید زمین در متاورس می‌تواند مفید باشد.

پیش‌نمایش‌های موجود درباره دنیای متاورس (Metaverse)

پیش‌نمایش‌های بسیاری در مورد متاورس وجود دارد. در واقع هرکس متاورس را به شیوه متفاوتی برای خود به تصویر می‌کشد. اما به‌صورت کلی، همگی به یک دنیای پویاتر اشاره دارند که در آن، دسترسی به هر امکانی به سهولت صورت می‌گیرد. با بررسی پیش‌نمایش‌های زیر می‌توان دید واضح‌تری نسبت به متاورس (Metaverse) داشت:

• متاورس (Metaverse) آموزشی شاید بتوان بهترین و سودمندترین رویکرد Metaverse را در رابطه با آموزش معنا کرد. در حال حاضر برای کسب تخصص در یک حیطه خاص، باید چند هزار ساعت آموزش حرفه‌ای گذرانده شود. این آموزش‌ها پراکنده هستند. کلاس‌های آنلاین، کلاس‌های حضوری، کتاب‌ها، جزوات، آزمایشات و همگی در بسترهایی جدا از هم ارائه شده‌اند. حالا تصور کنید در دنیای متاورس بخواهیم برای یک زمینه خاص آموزش ببینیم. آن‌گاه دیگر نیازی نیست برای بهره‌گیری از دانش اساتید برتر به مکان‌های دور سفر کنیم، کتاب‌های قطور را مطالعه کرده و صدها ساعت فیلم آموزشی ببینیم. در متاورس، همه آموزش‌ها با یک ساختار یکپارچه، دسته‌بندی شده و به‌صورت مرحله‌ای در اختیار ما قرار می‌گیرند؛ به‌طوری‌که در زمان سریع‌تری به برترین سطح تخصصی که می‌خواهیم، دست پیدا می‌کنیم!

• متاورس (Metaverse) سرگرمی شاید بسیاری از سرگرمی‌ها باشند که در برهه‌هایی از زمان یا در موقعیت‌های مکانی خاص به آن‌ها دسترسی نداشته باشیم. برای مثال، اشخاصی که در مناطق استوایی زندگی می‌کنند، نمی‌توانند در محل زندگی خود، ورزش‌ها یا تفریحات زمستانی را داشته باشند. مگر اینکه به یک کشور سردسیر سفر کنند. در متاورس همه‌چیز در هر زمان و مکانی ممکن است. اگر شما در یک شهر گرم زندگی می‌کنید و دل‌تان اسکی می‌خواهد، خب در متاورس تا دلتان بخواهد می‌توانید اسکی بازی کنید. شاید این یک تجربه مجازی باشد، اما آن‌چنان باکیفیت خواهد بود که شما حقیقتاً هیجان و لذت آن را حس خواهید کرد!

• متاورس (Metaverse) موسیقی آهنگ‌های مورد علاقه‌مان را می‌توانیم دانلود کرده و روی گوشی‌هایمان داشته باشیم. می‌توانیم در کنسرت‌های حضوری یا آنلاین شرکت کنیم. اما ممکن است نتوانیم به‌موقع به کنسرت‌های موردعلاقه خود برسیم. کنسرت‌های آنلاین هم به اندازه کنسرت‌های واقعی لذت‌بخش نیستند. در متاورس این محدودیت‌ها وجود ندارد. شما می‌توانید بدون اینکه از خانه خارج شوید، در هر کنسرتی که دل‌تان می‌خواهد شرکت نمایید. همراه دوستانتان برقصید و خوش بگذرانید. این می‌تواند یک تجربه واقعیت مجازی یا یک واقعیت افزوده باشد. یا حتی شما می‌توانید به کمک آواتار «Avatar» یعنی یک نسخه شبیه‌سازی شده از خودتان، در رویدادهایی از این دست شرکت کنید.

• متاورس (Metaverse) کنفرانس کنفرانس‌ها نیز مانند کنسرت‌ها می‌توانند به‌صورت حضوری یا آنلاین برگزار شوند. اما محدودیت‌های حضور فیزیکی و حضور آنلاین در ویدئو کنفرانس‌ها نیز وجود دارد. بنابراین می‌توان به یک تجربه برتر در رابطه با برگزاری چنین رویدادهایی در متاورس فکر کرد. به‌طوری‌که آواتار افراد در جلسات حاضر می‌شوند و یک تجربه ملموس را رقم می‌زنند. آواتارها می‌توانند سرشان را برگردانند و به همکاران خود نگاه کنند؛ می‌توانند اظهار نظر کرده و نظرات دیگران را به چالش بکشند. همه این کارها را خود شما انجام می‌دهید، بدون اینکه مجبور باشید برای حضورتان در کنفرانس، مسیری را طی کنید یا به اسکایپ و دیگر رسانه‌های بصری متصل باشید!

• متاورس (Metaverse) خرید بیشتر اوقات نمی‌توان به کیفیت جنس اقلام در فروشگاه‌های آنلاین پی برد. گاهی اندازه لباس‌ها در خرید‌های آنلاین اشتباه از آب درمی‌آیند. در خریدهای فیزیکی نیز نمی‌توانیم تنوع بالایی داشته باشیم. در متاورس هیچ کدام از این محدودیت‌ها جود ندارند. شما می‌توانید تمام اقلام موردنظر خود را برای خرید لمس کنید، جنس آن‌ها را بسنجید و بعد از اطمینان یافتن، خرید کنید. تمام طیف محصولی که شما خواستار آن باشید، به صورت یک‌جا در متاورس برای شما آماده خواهند شد.

رابطه بازی‌ها و متاورس (Metaverse) چیست؟

تجربه بازی‌های ویدئویی، تجربه‌ای بسیار نزدیک به متاورس است. در حال حاضر نیز، این بازی‌ها هستند که برای تحقق Metaverse دست پیش گرفته‌اند. صنعت بازی‌سازی به‌شدت متحول شده است. امروزه دیگر صرفاً برای سرگرمی نمی‌توان بازی کرد. بلکه با بازی کردن می‌توان امتیاز و توکن‌های دیجیتالی بدست آورد. بازی‌های مدرن، ماهیت «Play-to-Earn» به معنای «بازی کن تا دریافت کنی!» دارند. یعنی در جریان بازی می‌توان توکن‌های NFT (توکن‌های غیرقابل تعویض که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم) را کسب نمایند. ارزش این توکن‌ها مانند دیگر ارزها دچار نوسان می‌شوند. بنابراین تجربه مبادلات مالی غیرفیزیکی در تجربه بازی‌ها بسیار واضح است. در واقع دقیقاً همان چیزی که در برخی از بازی‌های مشهور ویدئویی مانند فورت‌نایت «Fortnite» جود دارد،‌ می‌تواند همان متاورس باشد.

آینده متاورس (Metaverse):

آیا متاورس (Metaverse) آینده دارد؟ شاید بتوان گفت که آینده کار با تجربیات جدید متاورس (Metaverse) بازتعریف خواهد شد. نظرات درباره آینده متاورس جنبه‌های گوناگونی دارد اما تقریباً همه از گسترش و حرکت بشریت به سمت آن صحبت می‌کنند. آرون ماینی، یوتیوبر فناوری از انگلستان با بیش از ۹ میلیون دنبال‌کننده می‌گوید که من فکر می‌کنم هیچ‌کس دقیقا نمی‌داند که قرار است متاورس چه شکلی به خود بگیرد، اما افراد باید مطمئن شوند که در خط مقدم آن هستند (همگام با آن پیش می‌روند).

برایان کولی، سردبیر CNET می‌گوید در طول پنج سال آینده، شما خواهید دید که فناوری Metaverse، واقعی، ملموس و قابل نمونه‌سازی می‌شود. من فکر می‌کنم که این موضوع تاثیرگذار خواهد بود، همچنین فکر می‌کنم که متاورس مدل‌های زیادی خواهد داشت، نه فقط یکی.

با این حال فعالیت‌های زیادی برای تحقق بخشیدن به این موضوع باید انجام گیرد. هنوز افراد بسیار زیادی در سرتاسر دنیا از دسترسی به اینترنت پر سرعت عاجزند. همچنین قیمت دستگاه‌های مرتبط با متاورس (Metaverse)، چه برای توسعه‌ی آنچه برای اتصال به آن، هنوز خیلی مقرون به صرفه نیستند که این مهم، رشد تکنولوژی را می‌طلبد.

اگر از دیدگاه شغلی به متاورس (Metaverse) بنگریم، این موضوع که متاورس فرصت‌های شغلی جدید و متفاوتی را ایجاد می‌کند، نگرانی ها درباره کسب و کارهای سنتی و همچنین اینکه چه تعداد از افراد می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند را زیاد می‌کند؛ اما در مقابل ایجاد شرایطی مانند دورکاری را می‌توان از نقاط مثبت آن در نظر گرفت.

تمام این ویژگی‌های خوب و بد در کنار یکدیگر در این مسیر وجود دارد و از طرف دیگر نمی‌توان از حرکت به سمت آن اجتناب کرد. پس به نظر می‌رسد در حال حاضر باید صبر کرد و منتظر پیشرفت‌ها، آزمایش‌ها و تحقیقات مختلف در آینده بود تا بتوان تصمیمات بهتری برای استفاده از متاورس (Metaverse) اتخاذ کرد.