اگرچه هسته اصلی امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) سابقه‌ای چند ساله دارد، اما رشد چشمگیر آن در سال ۲۰۲۰ رقم خورد. پس از جلب توجه عمومی، شاهد ظهور پروژه‌های بسیار موفقی در این حوزه بودیم. با این حال، مشابه رمزارزها در ابتدای مسیر، دیفای اولیه نیز با چالش‌هایی در مسیر توسعه خود مواجه شد. حال، صنعت کریپتو در تلاش است تا گامی نوین در مسیر تکامل خود بردارد و به همین منظور، بر روی نسل جدیدی از دیفای، با نام دیفای ۲ متمرکز شده است.

دیفای ۲ چیست؟

دیفای ۲ به نسل جدیدی از امور مالی غیرمتمرکز اطلاق می‌شود که با هدف رفع چالش‌های موجود در دیفای اولیه و ارائه تجربه‌ کاربری بهتر، کارآمدتر و امن‌تر طراحی شده است. دیفای ۲ حرکت جدیدی است که قصد دارد مشکلات بخش اصلی دیفای را برطرف کند. زمانی که دیفای برای اولین بار در سال ۲۰۲۰ ظهور کرد، یک فناوری انقلابی در نظر گرفته می‌شد. این حوزه، دسترسی به خدمات مالی مبتنی بر بلاک‌چین بانکداری غیرمتمرکز را به هر کسی که کیف پول رمزنگاری دارد را ارائه می‌دهد. با وجود پیشرفت‌های چشمگیر دیفای، این بخش در طول توسعه خود، نقاط ضعفی را نیز آشکار کرد که مشابه ایرادات مشاهده شده در پروژه‌های اولیه ارزهای دیجیتال بود. توسعه فناوری جدید و بی‌‌عیب ساختن آن در اولین تلاش، اگر نگوییم غیرممکن نیست، بسیار دشوار است. با گذشت زمان، رمزارزهای نسل دوم، بعد از معایب بیت کوین بهبود یافتند. اکنون، این نسل جدید دیفای قصد دارد نقص‌های دیفای ۱ را برطرف کند. به‌عنوان مثال، دیفای ۲ باید به مقررات جدید انطباق صادر شده توسط دولت‌ها واکنش نشان دهد.

دیفای ۲ چه تفاوتی با دیفای ۱ دارد؟

خدمات مالی مبتنی بر بلاک‌چین (دیفای) با هدف ارائه دسترسی غیرمتمرکز به خدمات بانکی برای همه افراد در هر نقطه از جهان شکل گرفته است.

این امر می‌تواند فرصتی برای افراد ساکن در مناطق بدون خدمات بانکی یا با دسترسی محدود به خدمات مالی جهانی فراهم کند تا به امکاناتی مانند وام، سرمایه‌گذاری، کسب درآمد غیرفعال و موارد مشابه دست یابند. پروتکل‌های دیفای با استفاده از قراردادهای هوشمند و ارزهای دیجیتال، این امکان را به واقعیت تبدیل کرده‌اند.

اهداف دیفای ۲

برنامه‌های اولیه دیفای که برای کاربران طراحی شده بودند به اندازه کافی کارآمد نبودند. نسل جدید تامین مالی غیرمتمرکز تمرکزش را بر روی کسب‌و‌کار و تجارت گذاشته است. به عبارت دیگر، دیفای ۲ قصد دارد از پایه اولیه دیفای عبور کند و کارها را جلوتر ببرد.

دیفای ۲ می‌تواند بسیاری از کاستی‌های دیفای ۱ را برطرف کند. می‌تواند نقدینگی بیشتری را از طریق پل‌های بلاک‌چینی افزایش دهد. این پل‌ها درواقع بلاک‌چین‌ها را به هم متصل می‌کنند و امکان نقدینگی مشترک را فراهم می‌کنند، یعنی سرمایه در اکوسیستم‌های ارز دیجیتال در گردش است و خارج نمی‌شود و تمام دارایی‌ها با ترکیب آن‌ها در یک شبکه بزرگ از بلاک‌چین‌ها به اشتراک گذاشته می‌شود.

وام دهی دیفای ۱ نیز چندان کارآمد نبود، زیرا کاربران برای دریافت وام به وثیقه‌های سنگین نیاز داشتند. دیفای ۲ وام‌ها را از طریق بازده فارمینگ (Farming) بازپرداخت می‌کند. فارمینگ همچنان به کاربران اجازه می‌دهد مانند سایر برنامه‌های دیفای درآمد کسب کنند.

اما، ترکیب آن با وام‌های دیجیتال به کاربران این امکان را می‌دهد که فقط وام بگیرند و به الگوریتم‌ها اجازه دهند آن را پرداخت کند. تنها کاری که کاربر باید انجام دهد این است که توکن‌های خود را قفل نگه دارد تا مطمئن شود که بازدهی خود را حفظ می‌کند.

به روشی مشابه، دیفای ۲ دسترسی بهتر، امنیت بیشتر و بهبود تجربه کاربری را به ارمغان می‌آورد. صنعت ارز دیجیتال در طول سال‌ها چیزهای زیادی در مورد اینکه چگونه خود را کاربرپسندتر کند، آموخته است. استفاده از آن در دیفای ۲ رابط کاربری بهتری را به همراه خواهد داشت و در نهایت تجربه کاربری را به طور کلی بهبود می‌بخشد.

محدودیت‌‌های دیفای

در ابتدای ظهور دیفای، کاربران ارزهای دیجیتال به سرعت با اولین نقص آن، یعنی قابلیت استفاده، مواجه شدند. این نقص، مشابه مشکلی بود که در کل صنعت کریپتو وجود داشت.

رابط کاربری پیچیده و غیرقابل فهم که نیازمند دانش فنی قابل توجهی بود. این امر تجربه کاربری را به شدت تحت تاثیر قرار می‌داد و استفاده از دیفای را برای بسیاری از افراد دشوار یا غیرممکن می‌کرد.

مقیاس‌پذیری، دومین مشکل اساسی دیفای بود. این پلتفرم با مشکلاتی مانند هزینه‌های بالا، زمان انتظار طولانی و تراکنش‌های کند روبرو بود. دلیل این امر، استفاده از پلتفرم اتریوم برای توسعه دیفای بود. اتریوم سال‌ها با مشکل مقیاس‌پذیری دست و پنجه نرم می‌کرد و این مشکل به دیفای نیز به ارث رسید.

دیفای ۲ در تلاش است تا با رفع این نقص‌ها، گامی فراتر در دنیای امور مالی غیرمتمرکز بردارد.

در ادامه به برخی از تفاوت‌های کلیدی بین دیفای ۲ و دیفای می‌پردازیم:

• قابلیت استفاده: دیفای ۲ با ارائه رابط‌های کاربری ساده‌تر و ابزارهای کاربرپسند، به دنبال افزایش سهولت استفاده برای کاربران است.
• مقیاس‌پذیری: دیفای ۲ با استفاده از راهکارهای جدید مانند لایه‌های دوم و راه حل‌های زنجیره‌ای جانبی، به دنبال حل مشکل مقیاس‌پذیری و افزایش توان پردازش تراکنش‌ها است.
• کارمزد: دیفای ۲ با استفاده از روش‌هایی مانند استخرهای نقدینگی عمیق‌تر، به دنبال کاهش کارمزدها است.
• امنیت: دیفای ۲ با تمرکز بر حاکمیت بهتر و قراردادهای هوشمند امن‌تر، به دنبال ارتقای سطح امنیت است.
• قابلیت‌های بین زنجیره‌ای: دیفای ۲ با پشتیبانی از تعاملات بین زنجیره‌ای، به دنبال افزایش انعطاف‌پذیری و کارایی است.

با گذشت زمان، شاهد افت تمایل کاربران به استفاده از برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) و گرایش آن‌ها به سمت فرصت‌های مالی دیگر بوده‌ایم. این امر می‌تواند به دلیل عدم جذابیت کافی dApps و به تبع آن، بروز پدیده “farm-and-dump” باشد.

این پدیده به سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت با هدف کسب سود سریع و بدون توجه به ارزش بلندمدت پروژه اشاره دارد. در نتیجه، شاهد جریانات نقدی ناسالم و استفاده ناکارآمد از دارایی‌ها در این فضا هستیم.

صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) برای فعالیت به نقدینگی بالا نیاز دارند. این نقدینگی از طریق استخرهای نقدینگی که توسط کاربران جامعه ارز دیجیتال تامین می‌شوند، فراهم می‌شود. با این حال، نوسانات بالای بازار رمزارزها، تمایل کاربران به ایفای نقش ارائه‌دهنده نقدینگی را کاهش می‌دهد.

استخرهای نقدینگی و پل‌های بلاک‌چینی دائماً در معرض حملات هکری هستند. این حملات، علاوه بر ضرر مالی برای کاربران، اعتماد به پلتفرم‌های DeFi را نیز خدشه‌دار می‌کند.

همانند تمام جنبه‌های صنعت کریپتو، دیفای ۲ نیز مزایا و معایب خاص خود را دارد. این نوآوری، بدون شک تغییرات چشمگیری را در مقایسه با دیفای ۱ ایجاد خواهد کرد. با این حال، این صنعت احتمالاً هرگز به طور کامل از خطرات و چالش‌ها مصون نخواهد بود. ریسک، همواره جزئی جدایی‌ناپذیر از این حوزه خواهد بود.

با وجود ریسک‌ها و چالش‌ها، پیشرفت‌های DeFi ۲ ، مانند خدمات پیشرفته‌تر در مقایسه با نسل قبلی، نویدبخش آینده‌ای روشن در دنیای امور مالی غیرمتمرکز است. گذر زمان، آزمون و خطا و درس گرفتن از اشتباهات، نقشی کلیدی در ارتقای این فناوری و تضمین پایداری و امنیت آن خواهد داشت.