مروری براتفاقات سال ۲۰۲۳ در بازار ارز دیجیتال و تاثیر آن در ۲۰۲۴

علاقه به میم‌ کوین‌ ها در سال 2023 دوباره احیا شد. این جریان توسط عوامل مختلف از جمله افزایش آگاهی از ارزهای دیجیتال و تاییدیه‌های تراز اول، تقویت شد. پپه (PEPE)، مای‌لیدی (LADYS)، کورگی ای‌آی (CORGAI) در سال 2023 شاهد مشارکت قابل‌توجهی از سرمایه طرف سرمایه‌گذاران بودند.

طبق داده‌های نظرسنجی اخیر، استقبال سرمایه‌گذاران نهادی همچنان بالاست و حدود 91 درصد از پاسخ‌دهندگان علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در دارایی‌های توکنیزه شده هستند. این علاقه رو به رشد با معیاری مانند ارزش قفل شده دارایی‌های دنیای واقعی (RWA TVL) که به لطف پروتکل‌هایی مانند Ondo Finance، Centrifuge و Tangible به گسترش خود ادامه داد، حمایت شد.

در سال ۲۰۲۳، اقتصاد جهانی همچنان با بادهای مخالف کلان و ژئوپلیتیکی مواجه بود. در این سال شاهد انقباض بیشتر پولی توسط بانک‌های مرکزی غربی به منظور مهار تورم، درگیری ادامه‌دار در اروپا، درگیری جدید در خاورمیانه و پیامدهای بلندمدت همه‌گیری COVID-19 بودیم. در نتیجه، بر اساس گزارش صندوق بین‌المللی پول (IMF)، رشد تولید ناخالص داخلی جهانی مورد انتظار برای سال 2023، 3 درصد و برای سال 2024، 2.9 درصد است که هر دو کمتر از رشد 3.5 درصدی در سال 2022 است.

رشد مارکت کپ بازار ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۳

در این فضای چالش‌برانگیز، مارکت کپ کلی بازار ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۳ افزایش پیدا کرد و به ۱.۴ هزار میلیارد دلار (رشد سالیانه ۷۰.۷ درصدی) رسید. موج خوش‌بینی پیرامون صندوق‌های قابل معامله (ETF) اسپات بیت کوین و اتریوم در نیمه دوم سال 2023 احتمالاً محرک اصلی این صنعت بوده است. تیترهای قابل‌توجهی شامل ETF پیشنهادی بیت کوین بلک راک (BlackRock) در وب سایت DTCC و پیروزی گری اسکیل (Grayscale) مقابل کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) در رابطه با تبدیل پیشنهادی صندوق بیت کوین گری اسکیل (GBTC) به ETF نمونه‌ای از این دست به شمار می‌آید. فیدلتی (Fidelity) و بلک راک نیز برای ETFهای اسپات اتریوم درخواست خود را ثبت کردند.

تحولات اتریوم در ۲۰۲۳

هاردفورک مورد انتظار اتریوم به نام شاپلا (Shapella) اولین ارتقاء بزرگ پروتکل در سال ۲۰۲۳ از زمان انتقال به مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) بود. با اجرای EIP-4895 که امکان برداشت اتریوم‌های استیک شده توسط اعتبارسنج‌ها از زنجیره Beacon را ایجاد کرد، تغییر قابل توجهی در شبکه اعمال شد. موفقیت هاردفورک شاپلا به عنوان یک کاتالیزور برای توسعه بازار لیکوئید استیکینگ عمل کرد. اتریوم شاهد واریز بیش از 28 میلیون توکن اتر (23.6 درصد از کل عرضه اتریوم) در قرارداد سهام‌گذاری زنجیره بیکن اتریوم (Ethereum Beacon Chain) بود. بیش از یک سوم از کل اتریوم‌های سهام‌گذاری شده هم در لیکوئید استیکینگ قفل می‌شود.

اوردینالز؛ تحول در پروتکل بیت کوین

مزیت اصلی بیت کوین به طور سنتی به عملکرد آن به عنوان ذخیره ارزش و شبکه پرداخت جهانی نسبت داده می‌شود. در مقایسه با اتریوم و سایر پلتفرم‌های قرارداد هوشمند، بیت کوین کاربرد محدودتری دارد. با این حال، آزمایش‌هایی پیرامون گسترش کاربردهای شبکه در سال جاری توسعه یافتند که با معرفی پروتکل بیت‌ کوین اوردینالز (Bitcoin Ordinals) آغاز شد.

غوغای لایه دوم‌ها و ماشین مجازی دانش صفر

رول‌آپ‌های لایه دوم با راه‌اندازی زنجیره‌های متعدد در سال 2023 شاهد پیشرفت قابل‌توجهی بودند. رول‌آپ‌های خوش‌بینانه (Optimistic Rollups) همچنان بازار پروژه‌های لایه دومی را رهبری می‌کنند که در بین آنها آربیروم (Arbitrum) و اپتیمیزم (Optimism) حدود 80 درصد از مجموع ارزش قفل شده (TVL) را در اختیار دارند. علاوه بر این، پیاده‌سازی ماشین‌های مجازی دانش صفر (zkEVMs) رشد مجموعه‌های دانش صفر (ZK) را تقویت کرد. zkEVM‌ها مزایای اثبات دانش صفر و ماشین مجازی اتریوم (EVM) را ترکیب می کنند.

هیاهوی هوش مصنوعی

سال ۲۰۲۳ سالی پررونق برای هوش مصنوعی مولد (AI) محسوب می‌شود که با راه‌اندازی چت‌جی‌پی‌تی (ChatGPT) توسط OpenAI آغاز و هدایت شد. غول‌های فناوری مانند گوگل و متا نیز در حال توسعه مدل‌های زبان بزرگ (LLM) برای رقابت هستند. در همین حال، OpenAI چندین به‌روزرسانی مهم از جمله GPT-4 و DALL·E 3 را معرفی کرد. متخصصان این صنعت هم شروع به تجزیه و تحلیل کاربردهای بالقوه محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی مولد در Web3 کرده‌اند. به عنوان مثال، هوش مصنوعی مولد می‌تواند به وظایف طراحی در فضای NFT، بازی‌ها و همچنین در توسعه کدهای قرارداد هوشمند یاری دهد و به تضمین کیفیت آنها کمک کند. هایپ هوش مصنوعی، ارزش بازار توکن‌های مرتبط با هوش مصنوعی را که در ابتدای سال ۲۰۲۳ کمی بیش از ۸ میلیارد دلار بود را به نزدیک ۲۸ میلیارد دلار (تا ۳۰ نوامبر ۲۰۲۳) افزایش داد.

استیبل کوین‌ها در ۲۰۲۳

طرح‌های نوآورانه‌ای جهت کاهش خطرات استیبل‌کوین‌های متمرکز پدید آمده‌اند، از جمله استیبل کوین‌های Float-pegging ،Deta-Neutral و Yield-bearing. دسته جدید دیگری از استیبل کوین‌ها، فلت کوین‌ها (Flatcoins) هستند که به جای دارایی‌های واقعی مانند ارزهای فیات، با هزینه زندگی مرتبط هستند. از نظر سهم بازار، استیبل کوین‌های متمرکز همچنان بر بازار تسلط دارند، به طوری که تتر (USDT) و یو اس دی کوین (USDC) مجموعاً ۸۵.۴ درصد از کل سرمایه بازار استیل‌کوین‌ها را در پایان نوامبر به خود اختصاص دادند.

مورد انتظارترین رویداد ۲۰۲۴؛ هاوینگ بیت کوین

هاوینگ بیت کوین که کاهش ۵۰ درصدی پاداش بلاک ماینرهای بیت کوین را هر چهار سال یکبار توصیف می‌کند، رویدادی مهم در سال ۲۰۲۴ خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود هاوینگ در آوریل ۲۰۲۴ اتفاق بیفتد و پاداش برای تولید هر بلاک از ۶.۲۵ بیت کوین در هر بلوک به نصف یعنی ۳.۱۲۵ بیت کوین کاهش یابد. کاهش عرضه بیت کوین معمولاً به عنوان یک سیگنال صعودی برای قیمت در نظر گرفته می شود و این روند در هاوینگ‌های قبلی قابل مشاهده است.

اتریوم؛ پیشتاز تغییرات در ۲۰۲۴

به‌روزرسانی دنکان (Dencun) ارتقاء مهم بعدی برای اتریوم است که هدف آن افزایش مقیاس‌پذیری با محوریت رول‌آپ در اتریوم از طریق بخش‌بندی داده‌ها (Danksharding) است. طرح کلیدی در ارتقای دنکان، EIP-4844 است که به عنوان Proto-Danksharding نیز شناخته می‌شود و کاهش هزینه و افزایش توان پردازشی اتریوم را به همراه دارد.

به گفته بسیاری از تحلیلگران سال 2024 می‌تواند یکی از سال‌های به یادماندنی برای سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال باشد. حالا باید دید که این آینده وعده داده شده تا چه اندازه به وقوع می‌پیوندد. علاوه بر موضوعات پرطرفدار بالا، انتظار می‌رود که تحولات در سایر زمینه‌ها از جمله توسعه اکوسیستم‌ها، بازی‌های بلاکچین، هوش مصنوعی مسئولانه‌تر و در دسترس‌تر، زیرساخت‌های جدید بلاکچین، دارایی‌های دنیای واقعی و استیل‌ کوین‌های yield-bearing مشاهده شود.