چرخه بازار (Market Cycle) چیست؟

چرخه بازار (Market Cycle) به توالی تغییرات و نوساناتی اشاره دارد که در طول زمان در بازارهای مالی رخ می‌دهد. این تغییرات شامل صعود، نزول و تثبیت بازار است.

و به صورت دوره‌های تکراری ظاهر می‌شوند. چرخه بازار نقشه‌ای است که الگوها و روندهای مشخصی را در بازارها نشان می‌دهد.

چرخه بازار معمولاً شامل چهار فاز است:

1. فاز رشد (Expansion): در این فاز، بازار به طور عمده به سمت بالا حرکت می‌کند و قیمت‌ها افزایش می‌یابند. تقاضا و عرضه افزایش می‌یابند و سرمایه‌گذاران به دنبال فرصت‌های سودآور هستند. این فاز به عنوان آغاز یک چرخه بازار شناخته می‌شود.

2. فاز رونق (Peak): در این فاز، بازار به نقطه بالای خود می‌رسد و قیمت‌ها به حداکثر مقدار خود می‌رسند. این فاز معمولاً با احساس اشباع بازار و افزایش حجم معاملات همراه است. این نقطه بالا به عنوان قله (Peak) یا نقطه بحرانی در چرخه بازار شناخته می‌شود.

3. فاز اصلاح (Decline): پس از رسیدن به قله، بازار به سمت پایین حرکت می‌کند و قیمت‌ها کاهش می‌یابند. این فاز به عنوان اصلاح (Correction) یا نزول (Decline) شناخته می‌شود و ممکن است با نوسانات و افت قیمتی همراه باشد.

4. فاز تثبیت (Trough): در این فاز، نزول بازار به پایان می‌رسد و قیمت‌ها تثبیت می‌شوند. این فاز به عنوان تثبیت (Bottoming Out) یا قعر (Trough) شناخته می‌شود. در این مرحله، تقاضا برای سرمایه‌گذاری مجدد ظاهر می‌شود و بازار آمادگی برای فاز رشد بعدی را نشان می‌دهد.

چرخه بازار نشان می‌دهد که بازارهای مالی تمایل دارند از فاز رشد به فاز رونق، سپس فاز اصلاح و در نهایت به فاز تثبیت منتقل شوند. این چرخه‌ها می‌توانند مدت زمان متفاوتی داشته باشند و ممکن است به تأثیرگذاری‌های مختلف، از جمله شرایط اقتصادی، سیاسی و رویدادهای جهانی وابسته باشندر ادامه برخی از ویژگی‌ها و الگوهای مرتبط با چرخه بازار را بررسی می‌کنیم:

1. روند صعودی (Uptrend): در فاز رشد و رونق، بازار به طور عمده به سمت بالا حرکت می‌کند. این شامل افزایش قیمت‌ها، حجم معاملات بالا و رشد اقتصادی است. در این فاز، سرمایه‌گذاران به دنبال فرصت‌های سودآور هستند و قیمت‌ها به طور کلی به سمت بالا حرکت می‌کنند.

2. روند نزولی (Downtrend): در فاز اصلاح و نزول، بازار به سمت پایین حرکت می‌کند و قیمت‌ها کاهش می‌یابند. این شامل کاهش حجم معاملات، عدم اطمینان و نگرانی سرمایه‌گذاران است. در این فاز، سرمایه‌گذاران ممکن است به دنبال حفظ سرمایه و تقلیل از خطر باشند.

3. نقاط بحرانی (Critical Points): قله‌ها (Peaks) و قعرها (Troughs) نقاط بحرانی در چرخه بازار هستند. قله یا نقطه بالا نشانگر خطر و اشباع بازار است و معمولاً پس از آن نزولی اتفاق می‌افتد. قعر یا نقطه پایین نشانگر تثبیت بازار و آمادگی برای رشد بیشتر است.

4. الگوهای فنی: چرخه بازار می‌تواند الگوهای فنی مشخصی را ایجاد کند که می‌تواند برای تحلیل بازار استفاده شود. به عنوان مثال، الگوهای معروفی مانند سه‌گانه بالا (Triple Top) و سه‌گانه پایین (Triple Bottom)، شانه و سر شانه (Head and Shoulders) و معکوس (Reversal) در چرخه بازار مشاهده می‌شوند.

5. تأثیرگذاری عوامل خارجی: عوامل خارجی مانند شرایط اقتصادی، سیاسی، جنگ‌ها، رویدادهای جهانی و سایر عوامل می‌توانند بر چرخه بازار تأثیرگذار باشند. این عوامل می‌توانند باعث تغییرات و نوسانات قوی‌تر یا غیرمنتظره در بازارها شوند.

شناخت چرخه بازار و روندهای مشخص آن می‌تواند به سرمایه‌گذاران و معامله‌گران کمک کند تا بهترین زمان برای ورود یا خروج از بازار، مدیریت ریسک و تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری را تشخیص دهند.

نحوه کارکرد چرخه بازار

زمانی چرخه‌های بازار نو در یک بخش از صنعت به وجود می‌‌آیند که روندهایی در پاسخ به نوآوری‌های معنی‌دار، تولیدات جدید یا تغییرات محیط نظارتی ایجاد شوند. این چرخه‌ها یا روندها اغلب سکولار نامیده می‌شوند. در طول این دوره‌ها، درآمد و سود خالص ممکن است الگوهای رشد مشابهی را در بین بسیاری از شرکت‌های ارز دیجیتال که اغلب ماهیت چرخه‌ای دارند نشان دهد.

عمدتاً تعیین چرخه‌ بازار مادامی که به وقوع نپیوسته باشد بسیار دشوار است و به ندرت دارای یک نقطه شروع یا پایان مشخص و واضح هستند که در نتیجه منجر به سردرگمی یا اختلاف نظر در مورد ارزیابی سیاست‌گذاری‌ها و راهبردها می‌شود. با این وجود اما اکثر کارکشتگان بازار معتقدند که نقاط شروعی و انتهایی چرخه بازار وجود دارند. از این ‌رو، بسیاری از سرمایه‌گذاران راهبردهای سرمایه‌گذاری را دنبال می‌کنند که هدف آنها سودآوری از طریق تجارت رمزارزها قبل از تغییرات جهت چرخه بازار است. همچنین، ناهنجاری‌هایی در بازار کریپتو وجود دارند که نمی‌توان آنها را توجیه کرد، با این وجود سال به سال رخ می‌دهند.

چرخه بازار -با توجه به بازار مورد نظر- می‌تواند از چند دقیقه تا چند سال به درازا بکشد؛ چراکه بازارهای زیادی برای بررسی وجود دارند و افق‌های زمانی برای تجزیه و تحلیل آنها محدود هستند. حرفه‌های مختلف جنبه‌های گوناگون دامنه را بررسی خواهند کرد؛ یک تریدر روزانه ممکن است به نمودرهای پنج دقیقه‌ای نگاه کند، در حالی که یک سرمایه‌گذار در بخش املاک ممکن است چرخه 20 ساله بازار را مورد بررسی قرار دهد.

انواع چرخه بازار

چرخه بازار عموماً دارای چهار مرحله (فاز) است. در مراحل مختلفِ یک چرخهِ کاملِ بازار، اوراق بهادار مختلف به نیروهای بازار واکنش متفاوتی نشان می‌دهند. به عنوان مثال، در طول جهش بازار، کالاهای لوکس تمایل دارند که عملکرد بهتری از خود نشان ‌دهند؛ چراکه مردم برای خرید قایق‌های تفریحی و موتورسیکلت‌های هارلی دیویدسون احساس راحتی بیشتری می‌کنند. در مقابل، در زمانه نزول بازار، صنایعی که مربوط به زندگی روزانه و معمولی مردم هستند، عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهند، دلیل این امر این است که مردم در هنگام نزول بازار مصرف خمیر دندان و دستمال توالت خود را کاهش نمی‌دهند!

چهار مرحله یک چرخه بازار شامل مراحل انباشت، روند صعودی، توزیع و روند نزولی است:

1. فاز انباشتگی انباشت پس از به کف رسیدن قیمت‌ها در بازار اتفاق می‌افتد و افراد خبره و معمولی -با توجه به اینکه بدترین دوران پشت سر گذاشته شده شروع به خرید می‌کنند.

2. فاز صعودی این فاز زمانی اتفاق می‌افتد که بازار برای مدتی ثابت بوده و از نظر قیمت بالاتر از سطح مورد نظر حرکت می‌کند.

3. فاز توزیع فروشندگان با رسیدن سهام به بالاترین حد خود شروع به تسلط در بازار می‌کنند.

4. فاز نزولی روند نزولی زمانی رخ می‌دهد که قیمت سهام در حال سقوط باشد.

چرخه‌های بازار با تکیه بر قیمت اوراق بهادار و سایر مبناها به عنوان معیار سنجش رفتار چرخه‌ای، شاخص‌های بنیادی و فنی (نموداری) را در نظر می‌گیرند. برخی از این نمونه‌ها شامل چرخه تجاری، چرخه‌های نیمه هادی/سیستم عاملی درحوزه فناوری و حرکت سهام‌های حساس مالی با نرخ بهره هستند.

بازار گاوی به چه نوع بازاری گفته می‌شود؟

بازار گاوی (Bull Market) به نوعی بازار مالی اطلاق می‌شود که در آن قیمت‌ها به طور مستمر و بلندمدت در حال افزایش هستند. در این نوع بازار، اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار بسیار بالا است و تقاضا برای سرمایه‌گذاری در سهام و دیگر ابزارهای مالی بسیار قوی است. نماد اصلی بازار گاوی، گاو است که به عنوان نماد قوت و قدرت در بازار شناخته می‌شود.

ویژگی‌های بازار گاوی عبارتند از:

1. رشد قیمت‌ها: در بازار گاوی، قیمت‌ها به طور مداوم و پیوسته در حال رشد هستند. این رشد ممکن است به دلیل بهبود شرایط اقتصادی، رشد سود شرکت‌ها، اعتماد سرمایه‌گذاران و تقاضای بالا برای سرمایه‌گذاری باشد.

2. حجم معاملات بالا: در بازار گاوی، حجم معاملات معمولاً بالا است. سرمایه‌گذاران به دنبال فرصت‌های سودآور هستند و تعداد بیشتری از آن‌ها در بازار فعالیت می‌کنند.

3. افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران: در بازار گاوی، اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار بسیار بالاست. آن‌ها به دنبال سودآوری و رشد سرمایه خود هستند و به طور کلی به بازار اعتماد دارند.

4. کاهش فروش: در بازار گاوی، فروش سهام و ابزارهای مالی کاهش می‌یابد. سرمایه‌گذاران تمایل دارند در بازار حضور داشته باشند و معمولاً سهام خود را نگه می‌دارند.

5. افزایش سرمایه‌گذاری: در بازار گاوی، سرمایه‌گذاران به دنبال فرصت‌های سرمایه‌گذاری هستند. آن‌ها به دنبال سودآوری بیشتر هستند و تمایل دارند سرمایه خود را در بازار سرمایه گذاشته و به سهام، اوراق بهادار و سایر ابزارهای مالی سرمایه‌گذاری کنند.

مهم است بدانید که بازار گاوی نمی‌تواند بطور نامحدود ادامه یابد و در نهایت بازار ممکن است به فاز کاهش (Bear Market) وارد شود که در آن قیمت‌ها به طور مداوم کاهش می‌یابند. این تغییرات بین بازار گاوی و بازار خرسی به دلیل عوامل مختلفبازار گاوی (Bull Market) به نوعی بازار مالی اطلاق می‌شود که در آن قیمت‌ها به طور مستمر و بلندمدت در حال افزایش هستند. در این نوع بازار، قیمت‌ها به طور کلی در حال صعود هستند و سرمایه‌گذاران به دنبال فرصت‌های سودآور هستند. در بازار گاوی، اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار بسیار بالا است و بازدهی سرمایه‌گذاری‌ها معمولاً قوی است.

بازار خرسی به چه نوع بازاری گفته می‌شود؟

بازار خرسی (Bear Market) به نوعی بازار مالی اطلاق می‌شود که در آن قیمت‌ها به طور مداوم و بلندمدت در حال کاهش هستند. در این نوع بازار، اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار کاهش یافته است و تقاضا برای سرمایه‌گذاری در سهام و دیگر ابزارهای مالی کاهش می‌یابد. نماد اصلی بازار خرسی، خرس است که به عنوان نماد ضعف و نزول در بازار شناخته می‌شود.

ویژگی‌های بازار خرسی عبارتند از:

1. کاهش قیمت‌ها: در بازار خرسی، قیمت‌ها به طور مداوم و پیوسته در حال کاهش هستند. این کاهش ممکن است به دلیل ضعف شرایط اقتصادی، کاهش سود شرکت‌ها، نگرانی سرمایه‌گذاران و کاهش تقاضا برای سرمایه‌گذاری باشد.

2. حجم معاملات نسبتاً کم: در بازار خرسی، حجم معاملات معمولاً کاهش می‌یابد. سرمایه‌گذاران احتیاط بیشتری می‌کنند و تعداد کمتری از آن‌ها در بازار فعالیت می‌کنند.

3. کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران: در بازار خرسی، اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار کاهش یافته است. آن‌ها نگرانی‌هایی در مورد سقوط قیمت‌ها و ضعف بازار دارند.

4. افزایش فروش: در بازار خرسی، سرمایه‌گذاران تمایل دارند سرمایه خود را از بازار خارج کنند و فروش بیشتری انجام دهند. آن‌ها تلاش می‌کنند از قطره قیمت‌ها سود ببرند و خسارت کمتری ببینند.

5. کاهش سرمایه‌گذاری: در بازار خرسی، سرمایه‌گذاران معمولاً تمایل کمتری به سرمایه‌گذاری دارند. آن‌ها احتمال کاهش سرمایه خود را در بازار می‌بینند و به جستجوی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در زمینه‌های دیگر می‌روند.

مهم است بدانید که بازار خرسی نمی‌تواند بطور نامحدود ادامه یابد و در نهایت بازار ممکن است به فاز روند صعودی (Bull Market) وارد شود که در آن قیمت‌ها به طور مداوم افزایش می‌یابند. این تغییرات بین بازار خرسی و بازار گاوی به دلیلتغییر در عرضه و تقاضا، شرایط اقتصادی، رویدادهای جهانی و عوامل دیگر رخ می‌دهند.

وقتی احساسات بازار مثبت باشد، قیمت‌ها رو به ‌بالا حرکت می‌کنند و بازار به‌اصطلاح گاوی (Bull market) می‌شود. وقتی هم احساسات منفی شوند و بازار رو به ‌پایین برود، بازار خرسی (Bear market) است.

همه بازارها وارد چرخه‌های انبساط و انقباض می‌شوند. وقتی بازاری وارد مرحله انقباض (بازار گاوی) می‌شود، جوّی از خوش‌بینی، باور و طمع به‌وجود می‌آید. این‌ها احساساتی هستند که منجر به خرید گسترده می‌شوند.

گاهی احساس طمع و باور بیش‌ازحد به بازار ارز دیجیتال باعث ایجاد حباب قیمتی می‌شود. در این حالت سرمایه‌گذاران منطق خود را ازدست داده و بدون توجه به ارزش واقعی رمزارزها آن‌ها را خریداری می‌کنند. در این شرایط قیمت به‌شدت رو به بالا می‌رود و به نقطه‌ی حداکثر ریسک مالی می‌رسد.

نوسانات بازار

یکی دیگر از مباحثی که در چرخه بازار به آن برمی‌خوریم، نوسان بازار است. به طور کلی، نوسانات بازار میزان انحراف از قیمت متوسط را می‌سنجد. به عبارت ساده‌تر، نواسانات بازار همان تغییر قیمت اوراق بهادار در طول زمان است.

در مورد سرمایه‌گذاری‌هایی مانند سهام، اوراق قرضه، ETF و رمزارزها و غیره، نوسان عاملی است که برای سنجش ارزش دارایی در یک بازه زمانی معین در مقایسه با میانگین شاخص مورد استفاده قرار می‌گیرد. هرچه قیمت دارایی بیشتر تحرک داشته باشد، نوسان آن بیشتر در نظر گرفته می‌شود.

عموماً، قیمت یک رمزارز نسبت به اوراق قرضه، ETF و وجوه مدیریت‌شده (طرح‌های سرمایه‌گذاری جمعی) ناپایدارتر خواهد بود. این موضوع به این دلیل است که سهام توسط یک شرکت واحد منتشر می‌شود و عوامل زیادی در داخل و خارج از شرکت می‌توانند بر نحوه عملکرد آن شرکت تأثیر بگذارند.

نوسانات بازار لزوماً نگران‌کننده نیستند، اما باید از میزان نوساناتی (یعنی میزان ریسکی) که می‌توانید کنترل کنید آگاه باشید. یکی از بدترین کارهایی که می‌توانید در مورد سرمایه خود انجام دهید این است که هنگام نوسانات بازار رمزارز یا سهام خود را بفروشید یا در زمانی که مناسب فروش است، خرید کنید.