معرفی مشتقات غیر متمرکز و بررسی نقش آن در دیفای

مشتقات غیر متمرکز یا Decentralized Derivatives، به صورت ساده، مشتقاتی هستند که بر پایه‌ی تکنولوژی بلاکچین و با استفاده از قراردادهای هوشمند توسعه داده شده‌اند.

این قراردادهای هوشمند، به کاربران این امکان را می‌دهند تا بتوانند به صورت مستقیم و بدون واسطه، در بازار مشتقات، عرضه و تقاضای خود را پیاده کنند.

مشتقات غیر متمرکز با استفاده از تکنولوژی بلاکچین، امکاناتی را به کاربران ارائه می‌دهند که در بازارهای مشتقات سنتی وجود ندارد. این امکانات شامل اعتماد بیشتر، شفافیت بیشتر، کاهش هزینه‌ها، سرعت بیشتر و بیشترین درجه‌ی امنیت ممکن هستند.

در دیفای، مشتقات غیر متمرکز با بازارهای مشتقات سنتی رقابت می‌کنند و به دلیل مزایایی که ارائه می‌دهند، در حال گسترش هستند. این مشتقات شامل قراردادهای مبتنی بر ارزهای رمزی (مانند بیتکوین، اتریوم و غیره)، مشتقات بر اساس دارایی‌های دیجیتال (مانند توکن‌های دیفای) و مشتقات بر اساس دارایی‌های سنتی (مانند سهام و ارزهای ملی) هستند.

با استفاده از مشتقات غیر متمرکز، کاربران می‌توانند به صورت مستقیم و بدون واسطه، در بازار مشتقات فعالیت کنند و به عنوان فردی مستقل در این بازار حضور داشته باشند. همچنین، با استفاده از این مشتقات، امکاناتی مانند شفافیت بیشتر، کاهش هزینه‌ها و بیشترین درجه‌ی امنیت ممکن فراهم می‌شود.

به طور خلاصه، مشتقات غیر متمرکز با استفاده از تکنولوژی بلاکچین، امکاناتی را به کاربران ارائه می‌دهند که در بازارهای مشتقات سنتی وجود ندارد و در دیفای به عنوان یکی از اجزای اصلی بازار، نقش مهمی بازی می‌کنند.

مشتقات چیست؟

مشتقات (Derivatives) در اصطلاحات مالی به قراردادهایی گفته می‌شود که قیمت آن‌ها مستقیماً مشتق از قیمت یک دارایی یا گروهی از دارایی‌ها به شمار می‌روند. به عبارت دیگر، مشتقات، ابزارهایی هستند که قیمت و ارزش آن‌ها به دارایی یا کالای دیگری وابسته است.

در بازار مالی، مشتقات به عنوان ابزاری برای مدیریت ریسک و نوسانات قیمت دارایی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابزارها به کاربران، امکان خرید و فروش دارایی با قیمت و زمان مشخصی را می‌دهند. برای مثال، یک سهم در بازار سهام یک دارایی است که قیمت آن می‌تواند با توجه به شرایط بازار تغییر کند. در این مورد، قراردادهای مشتق برای مدیریت ریسک قیمت سهم مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از نوع مشتقات، قراردادهای آتی (Futures) هستند که معمولاً برای خرید و فروش دارایی‌های مشخص در یک زمان مشخص استفاده می‌شوند.

همچنین، قراردادهای مشتق می‌توانند برای کاهش ریسک ارزی، نرخ بهره، قیمت کالا و ... به کار گرفته شوند. قراردادهای مشتق معمولاً در بورس‌ها و بازارهای مالی مختلف معامله می‌شوند و از شاخص‌هایی مانند سرمایه‌گذاری‌های برتر، بورس کالا، بورس سهام و ... تشکیل شده‌اند.

مشتقات غیر متمرکز در دیفای چگونه کار می‌کنند؟

مشتقات غیر متمرکز در دیفای بر اساس تکنولوژی بلاکچین و با استفاده از قراردادهای هوشمند توسعه داده شده‌اند. این قراردادهای هوشمند، به کاربران این امکان را می‌دهند تا بتوانند به صورت مستقیم و بدون واسطه، در بازار مشتقات، عرضه و تقاضای خود را پیاده کنند.

مشتقات غیر متمرکز در دیفای بر اساس قراردادهای هوشمند توسعه داده شده‌اند که به شکل کد قابل اجرا در بلاکچین تعریف می‌شوند. این قراردادهای هوشمند، شامل شرایط و قوانینی هستند که قراردادهای مشتق را توصیف می‌کنند. به عبارت دیگر، این قراردادهای هوشمند، قراردادهایی هستند که شرایط و مقررات آن‌ها به شکل خودکار و بدون نیاز به واسطه‌گری یا تأیید انسانی، اجرا می‌شوند.

با استفاده از مشتقات غیر متمرکز در دیفای، کاربران می‌توانند به صورت مستقیم و بدون واسطه، در بازار مشتقات فعالیت کنند و به عنوان فردی مستقل در این بازار حضور داشته باشند. به عنوان مثال، یک کاربر می‌تواند یک قرارداد مشتق برای خرید یا فروش بیتکوین در آینده را ایجاد کند و با سایر کاربران این بازار، آن قرارداد را اجرا کند.

همچنین، با استفاده از مشتقات غیر متمرکز، امکاناتی مانند شفافیت بیشتر، کاهش هزینه‌ها و بیشترین درجه‌ی امنیت ممکن فراهم می‌شود. به عنوان مثال، با استفاده از تکنولوژی بلاکچین، تمامی تراکنش‌های مربوط به قراردادهای مشتق غیر متمرکز شفاف و قابل دسترسی هستند و هیچ کدام از طرفین قرارداد نمی‌توانند آن را تغییر دهند.

به طور خلاصه، مشتقات غیر متمرکز در دیفای به کاربران اجازه می‌دهند تا به صورت مستقیم و بدون واسطه، در بازار مشتقات فعالیت کنند و از مزایایی مانند شفافیت بیشتر، کاهش هزینه‌ها و بیشترین درجه‌ی امنیت ممکن بهره‌مند شوند.

کدام DEX ها ابزار مشتقات غیر متمرکز را ارائه می‌دهند؟

هم‌اکنون، تعدادی از DEXها قابلیت معامله در مشتقات غیر متمرکز را ارائه می‌دهند. در زیر به برخی از این DEXها اشاره می‌کنیم:

1. Uniswap v3: Uniswap v3، یکی از بزرگترین DEXهای موجود در اکوسیستم DeFi است که به تازگی قابلیت معامله در مشتقات غیر متمرکز را نیز به کاربران خود ارائه داده است. این قابلیت به کاربران اجازه می‌دهد تا در بازارهای مشتقات غیر متمرکز، مانند معاملات بر اساس قراردادهای آتی، سواپ و پوش، کال و پوت و ... فعالیت کنند.

2. Synthetix: Synthetix، یک DEX متمرکز است که قابلیت معامله در مشتقات غیر متمرکز را برای کاربران خود فراهم می‌کند. این DEX، قابلیت معامله در قراردادهای مشتق برای دارایی‌های مختلف از جمله ارزهای رمزی، سهام، کالاها و ... را دارد.

3. Serum: Serum، یک DEX متمرکز است که بر پایه بلاکچین Solana توسعه داده شده است. این DEX، قابلیت معامله در مشتقات غیر متمرکز، شامل قراردادهای آتی، سواپ و پوش، کال و پوت و ... را برای کاربران خود فراهم می‌کند.

4. dYdX: dYdX، یکی دیگر از DEXهای معروف در اکوسیستم DeFi است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا در بازار مشتقات غیر متمرکز، مانند معاملات بر اساس قراردادهای آتی، سواپ و پوش، کال و پوت و ... فعالیت کنند.

5. Hegic: Hegic، یک DEX متمرکز است که به کاربران قابلیت معامله در قراردادهای مشتق برای ارزهای رمزی، مانند اتریوم و بیتکوین، را فراهم می‌کند. با استفاده از این DEX، کاربران می‌توانند به صورت مستقیم و بدون واسطه، در بازار مشتقات فعالیت کنند.

لازم به ذکر است که این لیست تنها شامل چند نمونه از DEXهایی است که قابلیت معامله در مشتقات غیر متمرکز را ارائه می‌دهند و دیگر DEXها نیز ممکن است این قابلیت را در اختیار کاربران خود قرار دهند.