آشنایی با انواع اصطلاحات بازار ارزهای دیجیتال

بازار ارز دیجیتال در سال 2009 و با ارائه بیت کوین به عنوان اولین رمزارز غیرمتمرکز شکل گرفت. از آن زمان تا امروز ارزهای دیجیتال رشد زیادی تجربه کرده‌اند به طوری که امروزه هزاران ارز دیجیتال در بازار وجود دارد

و هر روز نیز به تعداد آن‌ها اضافه می‌شود. رشد سریع این حوزه منجر به پیدایش اصطلاحات و مفاهیم نو و تازه‌ای در بازار شده است که آشنایی با آن‌ها برای فعالیت در بازار امری لازم و ضروری است. بازار ارزهای دیجیتال را می‌توان از جنبه‌های مختلفی مورد بررسی قرار داد که در هر کدام از این جنبه‌ها کلمات و اصطلاحات ارز دیجیتال رایج زیادی وجود دارد.

ارز دیجیتال

«ارز دیجیتال» (Digital Currency) به ارزی گفته می‌شود که بر بستر دیجیتال ایجاد شده است و به شکل فیزیکی وجود ندارد. ارز دیجیتال باتوجه به تکنولوژی و مفاهیم استفاده شده در آن به سه نوع «ارز مجازی» (Virtual Currency)، «رمز ارز» (Cryptocurrency) و «ارز دیجیتال بانک مرکزی» (CBDC) تقسیم می‌شود. ایجاد ارز دیجیتال باعث شده است که هزینه‌های مربوط به تولید پول به صورت اسکناس و سکه از بین برود و جابجایی آن به راحتی انجام شود. بیشتر ارزهای دیجیتال شناخته شده از نوع رمزارز هستند و به همین دلیل معمولا این دو واژه به جای هم نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

رمز ارز

«رمز ارز» (Cryptocurrency) به دسته‌ای از ارزهای دیجیتال گفته می‌شود که از تکنیک‌های رمزنگاری برای تامین امنیت اطلاعات خود استفاده می‌کنند. رمزارزها می‌توانند به صورت متمرکز یا غیرمتمرکز ارائه شوند که بیت کوین به عنوان اولین رمزارز، از حالت غیرمتمرکز استفاده می‌کند. عدم دخالت دولت‌ها و نهادهای متمرکز در فرآیند تولید، تایید و ثبت تراکنش‌ها به صورت امن، جابجایی سریع پول همتا به همتا و امنیت بالای اطلاعات از جمله ویژگی‌های مثبت رمزارزها است. رمزارزها از تکنولوژی دفتر کل توزیع شده به خصوص بلاک چین برای ثبت تراکنش‌ها استفاده می‌کنند.

دفتر کل توزیع شده

تکنولوژی پایه و اصلی در ایجاد رمزارزها، «تکنولوژی دفتر کل توزیع شده» (Distributed Ledger Technology | DLT) است. منظور از دفتر کل توزیع شده، دفتر کل ثبت تراکنش‌ها است که یک نسخه از آن به صورت مشترک در دست همه کاربران است و همه کاربران می‌توانند با استفاده از آن امنیت اطلاعات را تامین کنند. دستکاری اطلاعات و یا از بین بردن آنها در این تکنولوژی بسیار سخت است. در دفتر کل توزیع شده با ایجاد یک شبکه غیرمتمرکز از تاییدکنندگان تراکنش، می‌توان به یک سیستم توزیع شده بدون نیاز به حضور نهاد واسطه دست پیدا کرد.

توافق اعتبارسنج‌های تراکنش‌ها برای دفتر کل توزیع شده غیرمتمرکز بسیار حیاتی و مهم است. این توافق باید بدون نیاز به اعتماد طرفین و با استفاده از ایده پاداش و مجازات انجام شود تا بیشتر کاربران به دنبال فعالیت درستکارانه باشند. معمولا پاداش فعالیت در این سیستم توکن‌های جدید شبکه و هزینه کارمزد تراکنش‌ها است و مجازات آن نیز از دست دادن توکن‌ها یا انرژی مصرف شده برای تایید تراکنش‌ها است. این تکنولوژی شامل روش‌های مختلفی از جمله «بلاک چین» (Blockchain)، «هولوچین» (Holochain) و «دگ» (DAG) است که کاربردی‌ترین آن‌ها تکنولوژی بلاک چین است.

Cryptography (رمزنگاری)

یکی از اصطلاحات رایج بازار ارزهای دیجیتال، رمزنگاری هست. بهتره بدونین رمزنگاری یا رمزگذاری راهکاری برای حفاظت از اطلاعت با استفاده از کد های امنیتی است که فقط افرادی که به این کد ها و اطلاعات دسترسی دارن این امکان رو دارن تا به پردازش این اطلاعات بپردازن.

(وایت پیپر)

یکی دیگه از اصطلاحات رایج بازار ارزهای دیجیتال، وایت پیپر هست. وایت پیپر یک گزارش و اطلاعات کاملی در مورد یک پروژه یا یک طرح هست که به عنوان سند و معرفی کننده اطلاعات و ویژگی های یک پروژه به صورت کامل مورد استفاده قرار می گیره با مطالعه وایت پیپر یک پروژه میتوان از طراحان، مقدار سرمایه و نوع عملکرد پروژه یا طرح با خبر شد. همچنین شما با خوندن وایت پیپر ارزهای دیجیتال از اهداف پروژه مورد نظر باخبر میشین.

بلاک چین(BlockChain)

یکی دیگه از انواع اصطلاحات رایج بازار ارزهای دیجیتال، بلاک چین هست. بلاک چین نوعی دفتر کل توزیع شده غیر متمرکز هست که اطلاعات زیادی در اون ذخیره و نگهداری میشن. از جمله از این اطلاعات می تونیم به تاریخچه تراکنش ها، آدرس های عمومی گیرنده و آدرس های عمومی فرستنده اشاره کنیم.

جستجوگر بلاک

«جستجوگر بلاک» (Block Explorer) وبسایتی است که در آن اطلاعات مربوط به تراکنش‌های صورت گرفته در یک بلاک چین نمایش داده می‌شود. با استفاده از جستجوگر بلاک، شفافیت اطلاعات برای تمامی افراد از سرتاسر دنیا ایجاد می شود و تمامی تراکنش‌های مربوط به کوین اصلی شبکه بلاک چین و توکن‌های ساخته شده بر روی آن قابل بررسی و ردیابی است. علاوه بر تراکنش‌ها، می‌توان از جستجوگر بلاک اطلاعات زیادی در مورد آدرس‌های نگه‌دارنده ارز دیجیتال و وضعیت استخراج آن به دست آورد.

Market Capitalization(ارزش بازار)

ارزش بازار یا مارکت کپ مقدار سرمایه موجود در یک پروژه را میتوان گفت که با ضرب قیمت ارزدیجتال مورد نظر در تعداد سکه یا سهام در گردش ارزش بازار یک پروژه را حساب کرد. این پروژه ها با توجه به ارزش بازار خودشان رتبه بندی می شوند. بیتکوین با داشتن بیشترین ارزش بازار در رتبه نخست بازار های ارزدیجیتال قرار دارد.

صرافی غیر متمرکز و متمرکز

یکی دیگه از مفاهیم و اصطلاحات رایج بازار ارزهای دیجیتال که بیشتر شنیده میشه، صرافی های غیر متمرکز و متمرکز هست. به صرافی هایی که احراز هویت در اون ها اجباری نیست، صرافی های غیر متمرکز گفته میشه و به صرافی هایی که احراز هویت در اون ها اجباری هست، صرافی های متمرکز گفته میشه.

اصطلاح کوین ارز دیجیتال

در بازار رمزارزها، ارزهایی که برای مبادلات استفاده می‌شوند به دو نوع اصلی «کوین» (Coin) و «توکن» (Token) تقسیم می‌شوند. کوین به دسته‌ای از ارزهای دیجیتال اطلاق می‌شود که بلاک چین مخصوص خود را دارد. با این توضیح، رمزارزهایی مانند «بیت کوین»، «لایت کوین»، «ریپل»، «هارمونی وان»، «سولانا» و «کاردانو» همگی کوین محسوب می‌شوند زیرا سکه اصلی مربوط به یک بلاک چین مجزا هستند.

اصطلاح توکن ارز دیجیتال

نوع دوم رمزارزها با نام توکن شناخته می‌شود و به ارزهایی گفته می‌شود که با استفاده از قرارداد هوشمند بر روی یک بلاک چین ساخته می‌شوند و بلاک چین مخصوص به خود را ندارند. این توکن‌ها وظایف مختلفی از جمله تامین امنیت شبکه، حاکمیت و رای‌گیری را بر عهده دارند و در خرید و فروش آن‌ها کارمزد تراکنش به وسیله کوین بلاک چین پرداخت می‌شود. به عنوان مثال ارزهای «لینک»، «سلر» و «تتر» از جمله توکن‌های ساخته شده بر روی شبکه اتریوم هستند که کارمزد تراکنش آن‌ها در این شبکه توسط کوین اتریوم (ETH) پرداخت می‌شود.

ساخت توکن‌ها بر روی شبکه‌های بلاک چینی که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند امکان‌پذیر است و بسته به اینکه توکن بر روی چه شبکه‌ای ایجاد شده است می‌تواند ویژگی‌های متفاوتی مانند سرعت بالای ثبت تراکنش‌ها، هزینه پایین کارمزد تراکنش‌ها یا امنیت بالای تراکنش‌ها را داشته باشد.

تراکنش همتا به همتا

در سیستم‌های متمرکز مثل بانک‌ها هنگام انجام یک تراکنش، اطلاعات تراکنش ابتدا به سرورهای مرکزی بانک می‌رود تا بانک اطلاعات حساب طرف فرستنده و گیرنده را بررسی کند. در صورتی که امکان انجام تراکنش وجود داشته باشد، تراکنش تایید می‌شود و مبلغ مورد نظر به حساب گیرنده واریز می‌شود. در بیتشر شبکه‌های متمرکز مانند شبکه‌های اجتماعی، انتقال داده به این شکل انجام می‌شود.

در روش «همتا به همتا» (peer-to-peer) دیگر نهاد واسطه متمرکز برای بررسی تراکنش‌ها و اطلاعات وجود ندارد و اطلاعات به صورت مستقیم بین کاربران منتشر می‌شود. البته تایید این اطلاعات توسط سیستم غیرمتمرکزی از کاربران در سراسر دنیا انجام می شود. یکی از ویژگی‌های اصلی رمزارزها امکان انجام تراکنش‌های همتا به همتا با آن‌ها است.

بازار ارزهای دیجیتال بازار چند وجهی و پیچیده‌ای است که فعالیت در آن علاوه بر آشنایی با مفاهیم و اصطلاحات مقدماتی نیازمند بررسی ابعاد فنی و اقتصادی پروژه‌ها و آشنایی با معیارهای مهم آن‌ها است.

ساتوشی(Satoshi)

یکی دیگه از اصطلاحات رایج بازار کریپتوکارنسی ها، ساتوشی هست. بهتره بدونین ساتوشی اسم بنیانگذار و خالق ارز دیجیتال بیت کوین هست که از همون اول به صورت ناشناس باقی مونده و کسی اون رو نمی شناسه و فقط اسم اون به سر زبون های معامله گران و سرمایه گذاران افتاده.

Trade(ترید)

ترید به معنی معامله یا مبادله است در دنیای ارزهای دیجیتال این واژه زیاد استفاده شده و به معنی خرید و فروش ارزدیجیتال در صرافی میباشد و با اموزش و داشتن اطلاعات کافی برای نوسان گیری و داشتن استراتژی معامله و مدیریت سرمایه میتوان از طریق ترید کردن در امد خوبی کسب کرد. HODL(نگهداری ارز برای بلند مدت)

کلمه هولد برای افرادی که برای نوسان گیری به هردلیلی فرصت کافی را ندارن و اقدام به خرید ارزدیجتال کرده و آن را در کیف پول نرم افزاری یا سخت افزاری برای مدت بلندی نگه میدارن، بکار میرود.

Whale(نهنگ)

اصطلاح کلمه نهنگ برای افرادی بکار می رود که تراکنش هایی با حجم بسیار بالا انجام داده و سرمایه زیادی در بازار دارن بطوری که با خرید و یا فروش یک ارز میتونن به قیمت آن ارز تاثیر بگذارن. نهنگ ها استراتژی های خاصی دارن و با بررسی کامل داده ها و مارکت کپ یک ارز اقدام به معامله می کنند و معمولا با یک صرافی معامله می کنند و حرکات و معامله های نهنگ ها را میتوان بررسی و مشاهده کرد.

Miner(ماینر)

اصطلاحی هست که برای استخراج ارزدیجیتال بکار می رود و از مهم ترین ابزار های مورد استفاده در بازار ارزدیجتال هست. و یکی از روش های در امد نیز بکار میرود به این ترتیب که برخی فعالین در حوزه ترید و معامله گری، از طریق دستگاه ماینر نیز در امد دارن. ماینر انواع مختلفی دارد و با توجه به قدرت و میزان هشریت استخراج میکند که باید در نگهداری و استفاده آن اطلاعات مربوط به میزان مصرف برق و میزان ایجاد دما و کنترل آن دقت بیشتری بشه که حادثه ای ایجاد نکنه.

(آلت کوین)

به تمام ارزهای رمز نگاری شده که بعد از بیتکوین معرفی شده باشن آلت کوین گفته میشه و یکی از علت های به وجود امدن الت کوین ها جایگزین بودن به جای بیتکوین است. طبق داده های کوین مارکت کپ، 34 درصد از کل بازار های رمزنگاری شده مربوط به الت کوین ها میباشد.از ویژگی های الت کوین ها میتوان به بهبود نقش های موجود در بیتکوین، ایجاد رقابت،کارمزد پایین تراکنش ها و از معایب آن میشه به دارایی ارزشی ناپایدار، وجود تقلب و کلاهبرداری اشاره کرد.

Software Wallet (کیف پول نرم افزاری)

کیف پول نرم افزاری یا دیجیتالی با ویژگی های مختلفی در اختیار معامله گران ارزهای دیجیتال قرار می گیرد. رمزارزها ماننده پول فیات وجود خارجی نداشته و باید برای نگهداری از کیف پول های دیجیتالی استفاده کنیم. کیف پول های نرم افزاری را میتوان به انواع مختلفی مانند کیف پول گرم، کیف پول سرد،کیف پول دسکتاپ و کیف پول موبایلی تقسیم کرد. از ویژگی های کیف پول ها میتوان در مرحله اول به امینت آن و در مرحله بعد به کاربری اسان، رمزگذاری، کلید های امنیتی و از مزایای کیف پول های نرم افزاری به پشتیبانی از انواع مختلف ارزها، قابلیت اجرا بروی انواع سیستم، تحت کنترل بود کلید های خصوصی اشاره کرد.

Hardware Wallet (کیف پول سخت افزاری)

کیف پول های سخت افزاری بر خلاف دیجیتالی، دستگاهی فیزیکی بوده و برای ذخیره سازی خیلی امن دارایی دیجیتالی طراحی شده است. کیف پول های سخت افزاری، کلید های خصوصی ارزهای دیجیتال را به شکل افلاین در خود ذخیره می کند و همین دلیل باعث افزایش امنیت دارایی نبست به کیف پول های دیجیتالی میشه. امکان حمله از سوی هکر ها به کیف پول های سخت افزاری تقریبا غیر ممکن هست و نمیشه بدون داشتن کلید خصوصی به دارایی دسترسی داشت.

Hot wallet(کیف پول گرم)

کیف پول های گرم همان کیف پول های موبایلی هستند که برای انتقال و دسترسی به دارایی باید به اینترنت متصل شد با اینکه کیف پول های گرم کاربری اسان تری داشته ولی امنیت کمتری دارد و ممکن هست هکر ها از طریق اینترنت بتونن به دارایی ما دسترسی پیدا کنن.

Cold wallet(کیف پول سرد)

درکیف پول های سرد بر خلاف کیف پول های گرم برای دسترسی به دارایی ها نیاز به اتصال به اینترنت نیست و برای اینکار باید با درایوUSB نصب کرد تا دسترسی پیدا کرد.کیف پول های سرد امنیت بیشتری نسبت به کیف پول های گرم دارد زیرا باید برای هک کردن دسترسی فیزیکی به کیف پول داشته باشن.

Confiration(تایید تراکنش)

با موفقیت یک تراکنش در انتقال ارزدیجیتال نیاز به تایید شبکه هست که تمام این اطلاعات به صورت بلاک داده ثبت میشه و با توجه به نوع ارزدیجیتال، زمان تایید تراکنش ها در شبکه نیز متفاوت بوده و از 25 ثانیه تا چند دقیقه متغیر هست شناسه تراکنش از یک رشته کد منحصر به فرد و تشکیل یافته از اعداد و حروف است که به هر تراکنش در هر بلاک چین اختصاص می یابد و اطلاعتی مثل فرستنده، گیرنده، مبلغ و زمان انجام تراکنش در ان مشخص میشه.

فورک، هارد فورک و سافت فورک

گاهی اوقات نیاز است که تغییراتی برای بهبود وضعیت و ارتقای بلاک چین انجام شود که با تغییر کد و پروتکل شبکه همراه است. در اصطلاحات ارز دیجیتال به این فرآیند «فورک» (Fork) گفته می‌شود که به دو نوع «سافت» (Soft) و «هارد» (Hard) تقسیم می‌شود. در سافت فورک تغییرات به گونه‌ای است که تمامی ماینرها چه آن‌هایی که از سیستم جدید استفاده می‌کنند و چه آن‌ها که از سیستم قدیمی استفاده می‌کنند قادر به فعالیت در شبکه و تایید تراکنش‌ها هستند. به عنوان مثال، به‌روزرسانی «سگویت» (SegWit) یکی از سافت فورک‌های انجام شده در شبکه بیت کوین است.

نوع دوم فورک با نام هاردفورک شناخته می‌شود که در این حالت نرم‌افزارهای جدید با نرم‌افزارهای قدیمی سازگار نیست و کاربران برای اینکه بتوانند در فرآیند تایید و ثبت تراکنش‌های شبکه شرکت کنند باید سیستم خود را به روز کنند. در صورتی که کاربران به دو دسته تقسیم شوند که برخی از آن‌ها از شبکه اول و برخی از شبکه دوم حمایت کنند در این صورت شبکه به دو زنجیره مجزا تقسیم می‌شود که هر کدام ارز مربوط به خود را دارند. از جمله معروف‌ترین هاردفورک‌های انجام شده می‌توان به فورک بیت کوین و ایجاد «بیت‌کوین‌کش» و فورک اتریوم و ایجاد «اتریوم کلاسیک» اشاره کرد.

ایردراپ

«ایردراپ» (AirDrop) به معنی اهدا رایگان توکن‌های ارز دیجیتال شبکه به کاربران است. دو هدف اصلی از انجام ایردراپ تبلیغ پروژه و توزیع توکن‌های آن است. روش‌های مختلفی برای ایردراپ وجود دارد که معروف‌ترین آن‌ها ایردراپ جایزه است. در این نوع ایردراپ کاربران با انجام فعالیت‌های ساده‌ای مثل فالو کردن شبکه‌‌های اجتماعی پروژه شانس برنده شدن در قرعه‌کشی ایردراپ پروژه را پیدا می‌کنند. انواع دیگر ایردراپ شامل ایردراپ استاندارد، ایردراپ هاردفورک، ایردراپ هولدر و ایردراپ انحصاری است. بهترین نوع ایردراپ ایردراپ انحصاری است و به کاربرانی که از پلتفرم یک پروژه قبل از ایجاد توکن استفاده کرده‌اند پرداخت می‌شود.

فلیپنینگ

اصطلاح ارز دیجیتال «فلیپنینگ» (Flippening) به شرایطی اشاره دارد که در آن ارزش بازار اتریوم به عنوان دومین ارز دیجیتال بزرگ بازار، از ارزش بیت کوین پیشی بگیرد و اتریوم تبدیل به ارز دیجیتال برتر بازار شود. در حال حاضر این اتفاق رخ نداده است و با ظهور رقیب‌های جدی برای اتریوم ممکن است هیچ وقت رخ ندهد.

مقیاس‌پذیری

یکی از اصلی‌ترین اصطلاحات ارزهای دیجیتال به خصوص برای پروژه‌های لایه اول «مقیاس‌پذیری» (Scalability) است. منظور از مقیاس‌پذیر بودن یک پروژه این است که در صورت افزایش استفاده از سیستم، سیستم قادر به پردازش اطلاعات با همان سرعت و هزینه قبلی باشد. شبکه اتریوم یکی از پروژه‌های بلاک چینی است که انواع ارزهای دیجیتال بر روی آن‌ ساخته شده است و همین مساله علاوه بر کندی شبکه باعث افزایش هزینه‌های کارمزد نیز شده است. مقیاس‌پذیر نبودن پروژه باعث می‌شود که کاربران به دنبال پروژه‌های دیگر با هزینه پایین و سرعت بالا باشند.

(کارمز های شبکه)

در انتقالات ارزدیجیتال برای انجام تراکنش در شبکه باید هزینه ای پرداخت بشه این هزینه با توجه به ترافیک شبکه، نوع شبکه متغیر است و برای انجام سریع تراکنش باید مبلغ زیادی بعنوان کارمزد پرداخت کرد تا به ماینر ها انگیزه بیشتری داده و باعث انجام فوری تراکنش میشه.

FOMO(ترس از دست دادن)

اصطلاح فومو از کلمه fear of missing out گرفته شده که به معنی ترس از دست دادن است. این اتفاق زمانی رخ میدهد که فردی از بالا رفتن قیمت یک ارز احساساتی و هیجانی شده و اقدام به خرید یا برعکس زمانی که قیمت ارز رو به کاهش هست از ترس اینکه ارزش دارایی آن کاهش یابد اقدام به فروش میکند. باید با اگهی و اطلاعات کامل اقدام به خرید و فروش کرد که احساسات بر معامله غلبه نکنه.